Góry Lewockie
pasmo górskie w łańcuchu Centralnych Karpat Zachodnich na Słowacji / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Góry Lewockie?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Góry Lewockie (t. Pogórze Lewockie; słow. Levočské vrchy; 514.74) – pasmo górskie w Obniżeniu Liptowsko-Spiskim łańcucha Centralnych Karpat Zachodnich. Leży we wschodniej Słowacji, w historycznym regionie Spisz, w obecnym kraju preszowskim.
Góry Lewockie, widok z Plavnicy | |
Megaregion | |
---|---|
Prowincja | |
Podprowincja | |
Makroregion | |
Mezoregion |
Góry Lewockie |
Zajmowane jednostki administracyjne |
Góry Lewockie są zbudowane ze zrębowego fliszu podhalańskiego – piaskowców, łupków iłowych, zlepieńców i brekcji. Są słabo sfałdowane, mają postać erozyjnego płaskowyżu, ograniczonego ze wszystkich stron uskokami.
Góry tworzy centralny masyw z wybiegającymi z niego promieniście krótkimi ramionami, rozdzielonymi głęboko wciętymi dolinami.
Na północy i zachodzie Góry Lewockie opadają w Kotlinę Popradzką, a na południu – w Kotlinę Hornadzką. Na południowym wschodzie graniczą z Braniskiem i Bachureniem, a na północnym wschodzie – z Górami Czerchowskimi. Pod względem hydrologicznym należą do zlewni Popradu i Hornádu, a przez pasmo biegnie europejski dział wód, rozgraniczający dorzecze Morza Bałtyckiego i Czarnego. Na obszarze Gór leżą źródła Torysy, dopływu Hornádu.
Najwyższe szczyty Gór Lewockich:
- Čierna hora 1289 m
- Siminy 1287 m
- Ihla 1282 m
- Repisko 1251 m
- Kuligura 1250 m
- Zámčisko 1236 m
- Hrča 1240 m
- Škapová 1232 m
- Kopa 1231 m
- Javorina 1225 m
- Čiernohuzec 1216 m
- Derežová 1214 m
- Javor 1206 m
Klimat Gór Lewockich jest chłodny. Przeciętne temperatury stycznia wynoszą -6 ÷ -7 °C, lipca 14 ÷ 16 °C. Opady wynoszą 700 ÷ 900 mm rocznie. Góry leżą w cieniu opadowym Tatr, co wyraźnie zmniejsza ilość opadów.
Grzbiety Gór Lewockich są trudno dostępne. Pokrywają je zwarte lasy świerkowe z domieszką jodły, głównie w dolinach. Na południowym i południowo-zachodnim skraju pasma zachowały się lasy bukowo-dębowe z domieszką jodły.
Obrzeża Gór zostały skolonizowane po najazdach tatarskich w XIII wieku przez osadników niemieckich. Miasta w otaczających dolinach – Lewocza, Lubica, Kieżmark, Podoliniec, Lubowla, Lipany – rozwijały się dzięki górnictwu i rzemiosłu. Od XIII do XV wieku wioski w obniżeniach podgórskich (Torysky, Nižné Repaše, Vyšné Repaše, Oľšavica) podlegały kolonizacji wołoskiej. Od XV do XVIII wieku część Gór należała, tytułem zastawu, do Polski. Rejon Gór Lewockich zamieszkuje ludność różnoetniczna – słowacka, polska, rusińska (łemkowska) i niemiecka, jak również Cyganie.