Gedko
biskup katolicki / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Gedko[1] (ur. 1130, zm. 20 września 1185) – biskup krakowski w latach 1166-1185.
Ten artykuł dotyczy biskupa krakowskiego. Zobacz też: inne osoby o tym imieniu. |
Data urodzenia |
ok. 1130 |
---|---|
Data śmierci | |
Biskup krakowski | |
Okres sprawowania |
1166–1185 |
Wyznanie | |
Kościół | |
Sakra biskupia |
1166 |
Pochodzenie Gedki nie jest pewne. Zdaniem Antoniego Małeckiego był przedstawicielem możnego rodu rycerskiego Gryfitów-Świebodziców, mającego swoje dobra w Małopolsce, na Śląsku i Mazowszu. Z kolei Władysław Semkowicz dowodził, że Wojsław, uznany przez Małeckiego za dziada Gedki, był protoplastą rodu Powałów[2].
W 1166 został biskupem krakowskim. W 1177 był jednym z przywódców spisku baronów małopolskich, prowadzącym do usunięcia księcia Mieszka III Starego z tronu krakowskiego. Poparł następnie juniora Kazimierza II Sprawiedliwego i stał się jego najbliższym współpracownikiem.
Objął patronat wielu fundacji kościelnych, fundując kolegiatę w Kielcach w 1171, uposażając z dziesięciny biskupiej klasztory w Jędrzejowie, Miechowie, Sulejowie, Busku i Koprzywnicy. W 1184 sprowadził na Wawel relikwie św. Floriana, następnie ufundował kolegiatę pod wezwaniem tego świętego na krakowskim Kleparzu. Kadłubek nazywa go najświętszym biskupem Krakowian, którego imię złotym winno być ryte rylcem.