Giorgi Cereteli
gruziński historyk i językoznawca, aktywny w ZSRR / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Giorgi Wasilis dze Cereteli (gruz. გიორგი ვასილის ძე წერეთელი, ros. Георгий Васильевич Церетели Gieorgij Wasiljewicz Cereteli; ur. 8 października?/21 października 1904 w Tianeti, zm. 9 września 1973 w Tbilisi) – radziecki językoznawca i historyk narodowości gruzińskiej, uznawany za jednego z twórców gruzińskiej szkoły wschodoznawstwa[1].
Cereteli na gruzińskim znaczku pocztowym | |
Państwo działania | |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
8 października?/21 października 1904 |
Data i miejsce śmierci | |
profesor nauk humanistycznych | |
Specjalność: arabistyka | |
Alma Mater | |
Odznaczenia | |
Urodził się w rodzinie lekarza. W 1927 roku ukończył studia na wydziale językoznawczym Uniwersytetu Tbiliskiego, a następnie w 1931 aspiranturę z arabistyki w Akademii Nauk ZSRR w Leningradzie. W tymże roku rozpoczął pracę naukową w Państwowym Instytucie Żywych Języków Orientalnych w Leningradzie, a dwa lata później przeniósł się na Tbiliski Uniwersytet Państwowy, gdzie w 1942 roku uzyskał tytuł profesora[2]. W 1936 roku został przewodniczącym wydziału języków Bliskiego Wschodu w nowo powstałym Instytucie Języka, Historii i Kultury Materialnej gruzińskiego oddziału Akademii Nauk ZSRR[1][3]. W 1945 został przewodniczącym katedry semitologii Tbiliskiego Uniwersytetu Państwowego[3]. W 1960 roku założył w Gruzińskiej Akademii Nauk Instytut Studiów Orientalnych, którym zarządzał przez 13 lat[2]. Po jego śmierci instytut ten został nazwany jego imieniem, a w 2010 roku przyłączony do Państwowego Uniwersytetu Ilii[4].
W 1944 roku został członkiem korespondentem Akademii Nauk Gruzińskiej SRR, dwa lata później – członkiem rzeczywistym tejże akademii oraz członkiem korespondentem Akademii Nauk ZSRR[3]. W 1967 roku został wiceprzewodniczącym Akademii Nauk Gruzińskiej SRR[5], którym był do 1970 roku, po czym został członkiem zarządu tej akademii[2]. 26 listopada 1968 został członkiem rzeczywistym Akademii Nauk ZSRR[6]. Od 1971 roku był członkiem redakcji czasopisma „Woprosy jazykoznanija”[3], współtworzył także Gruzińską Encyklopedię Radziecką oraz Słownik objaśniający języka gruzińskiego[3]. Był również przewodniczącym gruzińskiego oddziału Radzieckiego Towarzystwa Przyjaźni z Krajami Arabskimi od momentu jego powstania[1].
Cereteli zajmował się językoznawstwem i folklorem arabskim, dawnymi językami Bliskiego Wschodu, historią literatur bliskowschodnich i językiem oraz literaturą gruzińską[3][5] (badał m.in. tekst Rycerza w tygrysiej skórze)[5], a także pismem aramejskim. Odkrył i zbadał nieznane wcześniej środkowoazjatyckie dialekty języka arabskiego[7]. Zasiadał w Radzie Najwyższej Gruzińskiej SRR szóstej, siódmej i ósmej kadencji; podczas siódmej kadencji był członkiem prezydium Rady Najwyższej Gruzińskiej SRR[3].
Był honorowym członkiem Polskiego Towarzystwa Orientalistycznego (od 1966)[8] oraz Royal Asiatic Society[3] (od 1964)[9]. Został odznaczony trzema orderami[5], m.in. Orderem Czerwonego Sztandaru Pracy w 1964 roku[10].