Gołonóg
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Gołonóg – największa pod względem liczby mieszkańców dzielnica Dąbrowy Górniczej, zamieszkała przez około 35 000 osób[1], co stanowi około 30% populacji miasta. Dzielnica zlokalizowana jest w środkowej części miasta na wschód od dzielnicy Centrum. Od wschodu graniczy z ArcelorMittal Poland Oddział w Dąbrowie Górniczej, od północy z osiedlem Łęknice natomiast od południa poprzez kompleks leśny i dzielnice Jamki ze Strzemieszycami.
Zobacz też: inne znaczenia. |
Dzielnica Dąbrowy Górniczej | |||
Kościół św. Antoniego | |||
Państwo | |||
---|---|---|---|
Województwo | |||
Miasto | |||
W granicach Dąbrowy Górniczej |
1960 | ||
Strefa numeracyjna |
32 | ||
50°20′06″N 19°13′38″E | |||
|
Dominującym elementem dzielnicy jest wapienne Wzgórze Gołonoskie (337 m n.p.m.) ze znajdującym się na szczycie Sanktuarium św. Antoniego Padewskiego. Górujący nad otoczeniem kościół został zbudowany przez biskupa krakowskiego Andrzeja Trzebickiego w stylu barokowym pod koniec XVII w., w latach 1890-1891 przebudowany i rozbudowany w stylu neorenesansowym, powiększony o nawy boczne, otoczony kamiennym murem[2]. W ostatnich latach poddany gruntownej i kosztownej renowacji w pełni odzyskał swój blask.
Zabudowa dzielnicy jest mieszanką historycznej zabudowy wiejskiej z okresu gdy Gołonóg był samodzielną wsią, miejskiej z okresu rozbudowy Dąbrowy Górniczej w czasach PRL oraz współczesnym budownictwem jednorodzinnym oraz wielorodzinnym. Jednorodzinna zabudowa wraz z siatką ulic wywodząca się z okresu wiejskiego zachowała się głównie w najbliższym otoczeniu Wzgórza Gołonowskiego, w szczególności na ulicach Siedmiu Szewców czy Laski można znaleźć wiele przykładów zabudowy na wąskich i długich działkach z domem zlokalizowanym przy drodze. Również na ulicach Kościelnej czy Świętego Antoniego (dawnej Gwardii Ludowej) można znaleźć jeszcze domy budowane przed wiekiem, drewniane, na podmurówkach z kamienia wapiennego. Drugi typ zabudowy, to ta dominująca w Gołonogu. Są to bloki budowane w latach 50. i 60. XX wieku, zlokalizowane głównie w kwartale, który od północy zamyka aleja Zagłębia Dąbrowskiego, od zachodu ulica Tysiąclecia, od południa ulice Kosmonautów, Kasprzaka i Piłsudskiego oraz osiedla z wielkiej płyty powstałe wraz z budową Huty Katowice tj. osiedla Kasprzak, Sikorskiego i Morcinka. Trzeci typ zabudowy to zabudowa współczesna, która dzieli się na domy jednorodzinne lub zabudowę szeregową, która dominuje wokół Wzgórza Gołonowskiego oraz nowe budynki wielorodzinne, które powstały m.in. przy ulicach Storczyków, Spisaka, Piecucha, Morcinka czy Granicznej.
Jednym z najbardziej charakterystycznych zabytków dzielnicy obok Kościoła św. Antoniego jest pochodzący z II połowy XIX w. dworzec kolejowy. W latach swojej świetności mieściły się w nim dwie restauracje obsługujące pasażerów przesiadających się między pociągami Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej a Kolei Iwangorodzko-Dąbrowskiej, która bezpośrednio łącząła Zagłębie Dąbrowskie z Cesarstwem Rosyjskim a w tym miejscu rozpoczynała swój bieg[3]. Obecnie dworzec jest nieczynny.