Gwara kurpiowska
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Gwara kurpiowska – gwara języka polskiego obejmująca swoim zasięgiem Mazowsze północno-wschodnie. Historycznie łączy się z ciągiem gwar mazowieckich, zachowała sporo cech archaicznych. Na te tereny została przyniesiona przez przodków Kurpiów, Mazurów, w związku z czym wykazuje wiele wspólnych cech z gwarą mazurską, która na Mazurach prawie całkowicie zanikła. Istnieje także pogląd, iż gwara kurpiowska jest częścią dialektu prusko-mazurskiego[1], odrębnego od dialektu mazowieckiego.
Panuje przeświadczenie, że gwara kurpiowska jest znacząco niejednolita w wymowie. Na przykład według danych z okresu międzywojennego Kurpie z okolic Myszyńca zdanie „będzie piękny dzień” oddadzą jako „bandzie psiakny dzian”, a z Turośli jako „bendzie psiękny dzien”[2]. Temu przeświadczeniu przeciwstawia się Jerzy Rubach, który po badaniach językoznawczych, głównie z zakresu fonetyki i fonologii, twierdzi, że lokalne różnice wymowy są nieznaczne i – z wyjątkiem wschodniego pasa – wymowa kurpiowska jest jednorodna[3]. Pewne różnice występują w wymowie takich słów jak Kurpś/Kórpś ('Kurp') czy buł/bół ('był')[4].