Irański program nuklearny
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Irański program nuklearny – został uruchomiony w 1957 roku, kiedy to USA i Iran podpisały porozumienie o cywilnej współpracy atomowej. Program nabrał rozpędu w drugiej połowie lat 60 XX w. w związku z osobistym zainteresowaniem ze strony szacha Mohammada Rezy Pahlawiego, a także budową centrum badań nuklearnych przy Uniwersytecie w Teheranie.
|
Ten artykuł od 2016-11 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. |
W 1967 USA dostarczyły Iranowi pierwszy reaktor badawczy, a w 1974 roku szach ogłosił ambitny plan generowania 23 tysięcy megawatów energii z elektrowni jądrowych „tak szybko jak to możliwe”.
W ciągu kolejnych kilku lat Iran zawarł szereg kontraktów na budowę elektrowni jądrowych i dostawy paliwa jądrowego z USA, Francją i RFN, a także wysłał wielu studentów do państw zachodnich w celu zdobycia wiedzy o technologii nuklearnej[1].
W lipcu 1968 władze Iranu podpisały traktat o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej (NPT) i ratyfikował go w lutym 1970 roku, co spowodowało, że prowadzone w tym kraju badania nad technologiami atomowymi podlegały weryfikacji Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej.
Współpraca Stanów Zjednoczonych i krajów zachodnich przy irańskim programie atomowym trwała do roku 1979, czyli do czasu irańskiej rewolucji islamskiej, w wyniku której doszło do obalenia szacha Mohammada Rezy Pahlawiego[2].
W chwili upadku reżimu szacha program nuklearny Iranu był uważany za jeden z najbardziej zaawansowanych na Bliskim Wschodzie.
2 kwietnia 2015 podpisano wstępną umowę między P5+1 a Iranem dotyczącą programu nuklearnego[3].
14 lipca 2015 podpisano porozumienie nuklearne z Iranem[4].
W 2018 r. Prezydent USA Donald Trump zerwał porozumienie ze strony USA i wprowadził sankcje na teokrację szyicką[5].