Iwan IV Groźny
car Rosji / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Iwan IV?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Iwan IV Groźny (ros. Иван IV Васильевич lub Иван Грозный; ur. 25 sierpnia 1530 w Kołomienskoje, zm. 18 marca 1584 w Moskwie)[1][2] – car Rosji z dynastii Rurykowiczów, syn Wasyla III i Heleny Glińskiej.
Na tę stronę wskazuje przekierowanie z „Iwan Groźny”. Zobacz też: film pod tym tytułem. |
Car Rosji | |||
Okres |
od 16 stycznia 1547 | ||
---|---|---|---|
Następca | |||
Wielki Książę Moskiewski | |||
Okres |
od 4 grudnia 1533 | ||
Poprzednik | |||
Dane biograficzne | |||
Dynastia | |||
Data i miejsce urodzenia |
25 sierpnia 1530 | ||
Data i miejsce śmierci |
18 marca 1584 | ||
Ojciec | |||
Matka | |||
Żona |
Anastazja Romanowna Zacharyna | ||
Dzieci | |||
| |||
|
Od 13 grudnia (3 grudnia starego stylu) 1533 wielki książę moskiewski, car „Wszechrusi” w latach 1547–1584. Był pierwszym władcą Rosji, który koronował się na cara 16 stycznia 1547 (tytuł ten nie był uznawany w Rzeczypospolitej[3]).
Iwan Groźny zaczął zwoływać Sobór Ziemski, zakończył Sudebnik w 1550 r. Wdrożono reformy sądownictwa i zarządzania, w tym elementy samorządu lokalnego (reformy ziemskie, wojewódzkie i inne). Po zdradzie księcia Kurbskiego wprowadzono opriczninę. Iwan IV po raz pierwszy nawiązał stosunki handlowe z Anglią (1553)[4] i Holandią oraz założył pierwszą drukarnię w Moskwie. Podbił Chanat Kazański (1552) i Astrachański (1556). W latach 1558–1583 toczyła się wojna w Inflantach nad Morzem Bałtyckim i walki z protektoratem krymskiego chana Dewleta Gireja. Po wygraniu bitwy pod Molodinem w 1572 r. państwo moskiewskie skonsolidowało prawa do chanatów kazańskich i astrachańskich oraz przystąpiło do podboju chanatu syberyjskiego w 1581 r.