Język asturyjski
język z rodziny romańskiej używany w Hiszpanii / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Język asturyjski?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Język asturyjski (ast. asturianu lub bable) – jeden z języków zachodnioromańskich. Używany jest on w hiszpańskich prowincjach León, Asturia, Zamora i Salamanka oraz w portugalskiej prowincji Miranda do Douro.
Obszar | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Liczba mówiących |
550 tysięcy | ||||||
Pismo/alfabet | |||||||
Klasyfikacja genetyczna | |||||||
| |||||||
Status oficjalny | |||||||
Organ regulujący | Academia de la Llingua Asturiana | ||||||
UNESCO | 3 zdecydowanie zagrożony↗ | ||||||
Ethnologue | 6b zagrożony↗ | ||||||
Kody języka | |||||||
ISO 639-2 | ast | ||||||
ISO 639-3 | ast | ||||||
IETF | ast | ||||||
Glottolog | astu1246, astu1245 | ||||||
Ethnologue | ast | ||||||
WALS | ast | ||||||
W Wikipedii | |||||||
| |||||||
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. |
Język ten wykształcił się z łaciny, jednocześnie wchłaniając cechy języków przedromańskich, którymi mówiono na obszarach należących do starożytnego plemienia Asturyjczyków.
Od roku 1980 prowadzone są starania, aby chronić i promować język asturyjski. W 1994 roku w Hiszpanii około 100 tysięcy osób używało asturyjskiego jako pierwszego języka, a następne 450 tysięcy – jako drugiego języka. Mimo to sytuacja tego języka jest dramatyczna – w ciągu ostatnich 100 lat znacząco zmalała jego liczba użytkowników. Język nie ma w Hiszpanii statusu języka oficjalnego, a jedynie status języka regionalnego lub mniejszościowego. Portugalia powzięła dodatkowe środki, by ten język przetrwał – oficjalnie uznała go jako język mirandyjski i wprowadziła jego nauczanie w szkołach.
Pod koniec dwudziestego wieku Akademia Języka Asturyjskiego podjęła starania zachowania tej mowy – przeprowadzono kodyfikację, wydano słowniki, leksykony gramatyczne, zaczęto publikować w nim czasopisma. Nowa generacja asturyjskich pisarzy zaczęła tworzyć swe dzieła w tym języku, przede wszystkim dzięki pomocy finansowej udzielanej przez rząd regionalny.