Krzemieńczuk
miasto na Ukrainie w obwodzie połtawskim / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Krzemieńczuk?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Krzemieńczuk (ukr. Кременчук, Kremenczuk) – miasto w środkowej części Ukrainy, w obwodzie połtawskim.
| |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Obwód | |||||
Data założenia |
1571 | ||||
Prawa miejskie |
1635 | ||||
Burmistrz |
Witalij Małecki | ||||
Powierzchnia |
96 km² | ||||
Wysokość |
80 m n.p.m. | ||||
Populacja (2019) • liczba ludności |
| ||||
Nr kierunkowy |
+380-5366 | ||||
Kod pocztowy |
39600-39689 | ||||
Tablice rejestracyjne |
BI. HI / 17 | ||||
49°04′N 33°25′E | |||||
| |||||
| |||||
Strona internetowa |
Krzemieńczuk prawdopodobnie został założony w 1571 roku[2]. Leżał wówczas w województwie kijowskim Korony Królestwa Polskiego. W 1596 r. został tu wzniesiony przez Polaków zamek[3]. W XVII wieku twierdzę w Krzemieńczuku obwarował Guillaume Le Vasseur de Beauplan. W 1625 na obszarze współczesnego Krzemieńczuka została podpisana ordynacja kurukowska pomiędzy Polską a zbuntowanymi Kozakami. W 1635 roku Krzemieńczuk uzyskał prawa miejskie magdeburskie od Władysława IV[4]. Krzemieńczuk wraz z Ukrainą Lewobrzeżną odpadł od Polski w połowie XVII wieku na skutek powstania Chmielnickiego. Na mocy Artykułów Moskiewskich z 1665 roku w mieście ustanowiono garnizon rosyjski. Utratę miasta na rzecz Rosji potwierdził pokój Grzymułtowskiego w 1686 roku. Od 1803 r. przynależało administracyjnie do guberni połtawskiej Imperium Rosyjskiego.
W 1897 r. miasto zamieszkiwało 63 007 ludzi, głównie Żydzi, Ukraińcy i Rosjanie, w mniejszym stopniu Polacy, Niemcy i Tatarzy[5].
W latach 1899–1917 w mieście kursowała komunikacja tramwajowa.
Od 1922 r. miasto należało do ZSRR. Znajdowało się pod okupacją niemiecką od września 1941 do września 1943 roku.
Podczas okupacji hitlerowskiej, w październiku 1941 roku Niemcy utworzyli getto dla żydowskich mieszkańców. Przebywało w nim około 3500 osób. W styczniu 1942 roku Niemcy zlikwidowali getto, a Żydów zamordowali. Sprawcami zbrodni była niemiecka żandarmeria oraz ukraińska policja[6].
W 2014 roku mer Krzemieńczuka Ołeh Babajew został zastrzelony[7].
27 czerwca 2022 miasto stało się celem ataku rakietowego ze strony wojsk rosyjskich[uwaga 1][8].
- Kościół katolicki pw. św. Mikołaja
- Dawna siedziba ziemstwa
- Gmach Banku Państwowego
- Dwie wieże ciśnień
- Dom kupca Czurkina
- Dom fabrykanta Rabinowicza
- Kościół św. Mikołaja
- Gmach Banku Państwowego
- Dom Czurkina
- Dom Rabinowicza
Port nad Dnieprem. Duży ośrodek przemysłowy, m.in. fabryka ciężarówek KrAZ, rafineria ropy naftowej Ukrtatnafta(inne języki), zakłady budowy taboru kolejowego. W pobliżu miasta znajdują się złoża rudy żelaza.
Więcej informacji znajduje się w artykułach:
- Stadion Politechnik w Krzemieńczuku
- Wahonobudiwnyk Krzemieńczuk – klub piłkarski
- Kremiń Krzemieńczuk (wcześniej Torpedo) – klub piłkarski
- Naftochimik Krzemieńczuk – klub piłkarski
- Adoms Krzemieńczuk – klub piłkarski
- HK Krzemieńczuk – klub hokejowy
- Aleksandr Pieczerski – jeden z przywódców powstania w Sobiborze
- Maria Holder-Eggerowa – polska działaczka społeczna, posłanka na Sejm II RP
- Konrad Krzyżanowski – polski malarz
- Mikołaj Lachowski – major UB
- Emmanuel Mané-Katz – żydowsko-francuski malarz
- Leo Ornstein – amerykański pianista
- Dimitri Tiomkin – amerykański pianista rosyjskiego pochodzenia
Zobacz w indeksie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego hasło Kremieńczuk |
- Skutki ataku 27.06.2022 dwoma rakietami typu Ch-22 na centrum handlowe „Amstor” w Krzemieńczuku – na zdjęciach w Wikimedia Commons.
- Чисельність населення (за оцінкою) на 1 липня 2019 року // Головне управління статистики у Полтавській області.
- Kremenchuk [online], encyclopediaofukraine.com [dostęp 2017-11-24] (ang.).
- Demoscope Weekly – Annex. Statistical indicators reference [online], demoscope.ru [dostęp 2017-11-24].
- Geoffrey P.G.P. Megargee Geoffrey P.G.P. (red.), Encyclopedia of camps and ghettos, 1933-1945, t. II, part B, s. 1596.
- У Кременчуці застрелили мера. pravda.com.ua, 26 lipca 2014. (ukr.).
- Rosjanie zbombardowali centrum handlowe w Krzemieńczuku. „Nie sposób nawet pomyśleć, ile jest ofiar” [online], Wprost, 27 czerwca 2022 [dostęp 2022-06-27] (pol.).
- Kremieńczuk, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 662.
- www.kremenchuk.org (ang.)