Literatura chińska
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Literatura chińska – tradycja literacka licząca ponad 2,5 tys. lat i obejmująca krąg cywilizacji chińskiej. Jest jedną z największych na świecie, zarówno jeśli chodzi o czas, jak i o rozmiary pozostawionej spuścizny. Tradycja ta kształtowała się w okresie Wschodniej Dynastii Zhou (1046–256 p.n.e.), kiedy to spisane zostały pierwsze wielkie dzieła chińskiego piśmiennictwa – poezja anonimowa oraz proza historyczna (kroniki). Kolejnymi ważnymi wydarzeniami w jej rozwoju było ujednolicenie pisma i zniszczenie wielu klasycznych ksiąg w okresie dynastii Qin (III w. p.n.e.), a następnie rekonstrukcja klasycznego dziedzictwa i powstanie nowej, imperialnej kultury w okresie dynastii Han (II w. p.n.e. – II w. n.e.). W epoce Tang (VII–X w.) nastąpił złoty wiek chińskiej poezji, w epoce Yuan (XII–XIV w.) rozwinął się teatr, a w epoce Ming (XIV–XVII w.) – powieść. W epoce Qing i w XX wieku nastąpiła okcydentalizacja chińskiej literatury, a także odejście od języka klasycznego, który przez ponad 2 tys. lat był językiem literackim.
Literatura chińska odcisnęła silne piętno na literaturze krajów sąsiednich, m.in. japońskiej, koreańskiej i wietnamskiej. Na Zachodzie przez wieki pozostawała kompletnie nieznana, zaczęto się nią interesować wraz z powstaniem i rozwojem sinologii w okresie wielkich odkryć geograficznych i z postępami misji jezuickiej w Chinach w XVII wieku. W wiekach XIX i XX zaczęto na dużą skalę tłumaczyć na języki europejskie chińską klasykę, a następnie współczesną literaturę. Ukoronowaniem tego zainteresowania stała się w 2000 roku pierwsza Literacka Nagroda Nobla przyznana Chińczykowi, którą otrzymał Gao Xingjian. W roku 2012 laureatem tejże nagrody został drugi Chińczyk – Mo Yan.