Mała Wysoka
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Mała Wysoka (słow. Východná Vysoká, dawniej Malá Vysoká, niem. Kleine Viszoka. Kleine Vysoka, węg. Kis-Viszoka, dawniej Jármaycsúcs[1] – dla uczczenia László Jármaya) – słowacki szczyt w głównej grani Tatr o wysokości 2429 m n.p.m., położony pomiędzy przełęczami: Polski Grzebień (Poľský hrebeň) i Rohatka (Príelom). Pierwsza oddziela go od masywu Wielickiego Szczytu, druga – od Turni nad Rohatką i Dzikiej Turni. Szczyt ma kształt tępej piramidy i jest zwornikiem dla odchodzącej w kierunku południowo-wschodnim długiej grani bocznej z licznymi, krótkimi odgałęzieniami. Grań ta rozdziela doliny Staroleśną (Veľká Studená dolina) i Wielicką (Velická dolina). Po rozgałęzieniu w Staroleśnym Szczycie (Bradavica) ramiona grani obejmują wcinającą się pomiędzy niewielką Dolinę Sławkowską (Slavkovská dolina)[2].
Ten artykuł dotyczy szczytu w Tatrach. Zobacz też: wieś Mała Wysoka. |
Mała Wysoka – widok z Polskiego Grzebienia | |||
Państwo | |||
---|---|---|---|
Położenie | |||
Pasmo | |||
Wysokość |
2429 m n.p.m. | ||
Pierwsze wejście | |||
49°10′29″N 20°08′45″E | |||
|
W grani południowo-wschodniej do Staroleśnego Wierchu kolejno znajdują się[3]}:
- Obłazowa Przełęcz (Studené sedlo)
- Baniasta Turnia (Kupolový štít)
- Zwalista Przełęcz (Sedlo pod Kupolou)
- Zwalista Turniczka (Weszterova vežička)
- Niżnia Zwalista Szczerbina (Nižná Weszterova štrbina)
- Zwalista Kopa (Weszterova kopa)
- Wyżnia Zwalista Szczerbina (Vyšná Weszterova štrbina)
- Zwalista Turnia (Weszterov štít)
- Zwodna Ławka (Zvodná lávka)
W północnej grani opadającej na Rohatkę znajduje się kilka drobnych obiektów, którymi są (kolejno od góry)[3]:
- Wyżnia Zmarzła Szczerbina (Vyšná Zamrznutá štrbina),
- Wielka Zmarzła Turniczka (Veľká Zamrznutá vežička),
- Pośrednia Zmarzła Szczerbina (Prostredná Zamrznutá štrbina),
- Pośrednia Zmarzła Turniczka (Prostredná Zamrznutá vežička),
- Niżnia Zmarzła Szczerbina (Nižná Zamrznutá štrbina),
- Mała Zmarzła Turniczka (Malá Zamrznutá vežička)[4].
Mała Wysoka jest dostępna dla turystów z przełęczy Polski Grzebień. Stanowi czwarty co do wysokości dostępny dla turystów tatrzański szczyt (po Rysach, Krywaniu i Sławkowskim Szczycie, według stanu z początku 2016 roku). Szlak został zabezpieczony w 1892 r. Panorama ze szczytu na trzy wielkie doliny: Białej Wody, Wielicką i Staroleśną oraz otaczające je granie należy do najpiękniejszych widoków w Tatrach. Július Andráši w 1966 r. pisał: „Dzięki łatwej dostępności i przepięknemu widokowi na całe Tatry jest Mała Wysoka jednym z najczęściej odwiedzanych szczytów Tatr Wysokich”. Południowy stok wykorzystywany jest przez zaawansowanych narciarzy do zjazdów[5].
Nazwa Mała Wysoka związana jest z dawną nazwą Staroleśnego Szczytu – Wysoka. Józef Nyka w swoim przewodniku podaje w wątpliwość, by Staroleśny Szczyt nazywano niegdyś „Wysoką”. Według niego nazwa Małej Wysokiej jest pochodzenia ludowego. Na początku XX wieku słowacką nazwę Malá Vysoká zmieniono na Východná Vysoká („Wschodnia Wysoka”)[5].
Na Małą Wysoką od dawna wchodzili turyści. Pierwszym potwierdzonym zdobywcą był László Jármay, być może z przewodnikiem Jakobem Horvayem, w 1888 r. Zimą pierwsi na szczycie byli Hermann Schweickhart, Otto Schweickhart i János Vigyázó 22 marca 1910 r[6].