Mokre (powiat grudziądzki)
wieś w województwie kujawsko-pomorskim, powiecie grudziądzkim / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Mokre (powiat grudziądzki)?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Mokre – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie grudziądzkim, w gminie Grudziądz.
wieś | |||
Kościół pw. Wniebowzięcia NMP | |||
Państwo | |||
---|---|---|---|
Województwo | |||
Powiat | |||
Gmina | |||
Liczba ludności (III 2011) |
935[1] | ||
Strefa numeracyjna |
56 | ||
Kod pocztowy |
86-302[2] | ||
Tablice rejestracyjne |
CGR | ||
SIMC |
0844264 | ||
53°32′09″N 18°49′06″E[3] | |||
|
Do 1954 roku miejscowość była siedzibą gminy Mokre. W latach 1954–1957 wieś należała i była siedzibą władz gromady Mokre, po jej zniesieniu w gromadzie Świerkocin, od 1967 powtórnie w gromadzie Mokre. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa toruńskiego.
Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) wieś liczyła 935 mieszkańców[1]. Jest drugą co do wielkości miejscowości gminy Grudziądz.
Przez wieś przechodzi droga krajowa nr 55 oraz Międzynarodowy Szlak rowerowy R1.
Komunikację do wsi zapewniają linie autobusowe Gminnej Komunikacji Publicznej[4].
Odległe 4 km od Grudziądza Mokre to miejscowość znana z lokalnego kultu maryjnego. Założona w końcu XIII w. przez komtura grudziądzkiego (przywilej potwierdzony w 1324 r.), była własnością Zakonu (nazwa niem.: Mockrau), a następnie królów Polski. Krzyżacy ufundowali w niej kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, który do XVI w. należał do diecezji pomezańskiej, później do chełmińskiej, obecnie do toruńskiej.
W XVI w. stał się ewangelicki, pod koniec XVI w. na fali kontrreformacji był opuszczony, katolicy objęli go ponownie w 1620 r. Po zniszczeniach dokonanych w 1628 roku przez Szwedów, został odbudowany w latach 1641-1650. Znajdował się pod patronatem rodów szlacheckich Białochowskich i Borowskich. Z posług religijnych korzystali tu również wierni z terenu niedalekich Prus Książęcych, pozbawieni opieki duszpasterskiej. Od 1. połowy XVIII w. jest sanktuarium maryjnym, obdarzonym papieskimi odpustami w latach 1759 i 1888.
Świątynia stoi przy bocznej drodze na Wielki Wełcz. Gotycka, masywna, o salowym wnętrzu, wyróżnia się oryginalną ścianą wschodnią o wpół schodkowym, wpół trójkątnym przebudowanym szczycie i niską wieżą u fasady. Ścianę wschodnią przesłania ołtarz główny z około 1641 r., w którym umieszczono barokowy obraz Koronacji Najświętszej Marii Panny, czczony jako cudowny wizerunek Matki Bożej Mokrzańskiej. Bogato zdobioną ambonę ufundowali w 1650 r. mieszkańcy Zakurzewa. XVIII-wieczny ołtarz boczny ma pochodzić z kościoła jezuitów w Grudziądzu. Organy firmy Wilhelm Sauer z Frankfurtu nad Odrą powstały z 1884 r. W 1985 r. ks. prałat Józef Sołobowski zorganizował niewielkie muzeum parafialne.
W głównym skupisku zabudowy Mokrego znajduje się neogotycki, dawny kościół ewangelicki z 1895 r., który od ostatniej wojny służył jako magazyn, ale w 1990 r. został przekazany Kościołowi rzymskokatolickiemu jako kościół filialny pw. Miłosierdzia Bożego.
W Mokrem znajduje się Szkoła Podstawowa i Gimnazjum wraz z halą sportową, pomnik 1000-lecia Państwa Polskiego, oddana do użytku w 1966 r. We wsi znajduje się też Pomnik Czynu Społecznego z czasów PRL (powstał około 1966 r. dla uczczenia czynów społecznych mieszkańców powiatu grudziądzkiego).
- Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny
- Kościół pw. Miłosierdzia Bożego
- Pomnik upamiętniający pomordowanych w latach 1939-1945 mieszkańców wsi
- Pomnik czynu społecznego z czasów PRL
- Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 802 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 82749
- LogonetL. Sp LogonetL., Programmer: Marcin 'MiGoo'P.: M.'M.' Gębski Programmer: Marcin 'MiGoo'P.: M.'M.', Rozkłady Jazdy - Gminna Komunikacja [online], Gmina Grudziądz [dostęp 2021-05-19] (pol.).
- Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 11, Województwo bydgoskie, pod red. Tadeusza Chrzanowskiego i Mariana Korneckiego, z. 7, Powiat grudziądzki, Warszawa, Instytut Sztuki PAN, 1974
- Jerzy Domasłowski, Sanktuarium Maryjne w Mokrem, Pelplin 1991.
- Jerzy Domasłowski, Sanktuarium maryjne w Mokrem, "Pielgrzym", R. 2, 1991, nr 2, s. 16
- Diecezja toruńska.Historia i teraźniejszość, praca zbior. pod red. Stanisława Kardasza, t. 12, Dekanat łasiński, Toruń, Wydaw. Diecezjalne w Toruniu, 1997
- Mokre i okolice, gmina Grudziądz
- Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny [online], Internetowy Serwis Informacyjny Diecezji Toruńskiej [dostęp 2020-05-24] [zarchiwizowane z adresu 2010-02-05].
- Przewodnicy PTTK Grudziądz - Mokre. przewodnicy.grudziadz.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-10-10)].