Monaster Morača
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Monaster Morača – prawosławny męski klasztor w Czarnogórze, w jurysdykcji Metropolii Czarnogóry i Przymorza Serbskiego Kościoła Prawosławnego. Położony w górach, w dolinie rzeki Moračy, w gminie Kolašin.
Państwo | |||
---|---|---|---|
Miejscowość |
| ||
Kościół | |||
Rodzaj klasztoru |
męski | ||
Eparchia |
Metropolia Czarnogóry i Przymorza | ||
Archimandryta |
Rafael (Kalik) | ||
Klauzura |
nie | ||
Liczba mnichów (2010) |
3 | ||
Obiekty sakralne | |||
Cerkiew |
Matki Bożej | ||
Cerkiew |
św. Mikołaja | ||
Cerkiew |
św. Szczepana | ||
Fundator |
Stefan Vukanović Nemanicz | ||
Styl |
raszkański | ||
Materiał budowlany | |||
Data budowy |
lata 50. XIII w. | ||
Data zburzenia |
1504 | ||
Data reaktywacji |
1572 | ||
42°45′58″N 19°23′26″E | |||
|
Fundatorem klasztoru był Stefan Wukanowicz Nemanicz[1], który wybudowano w latach 1251-1252. W tym okresie powstała główna świątynia monasterska – cerkiew Matki Bożej: budowla jednonawowa z wyraźnie wyodrębnionym przedsionkiem, kryta namiotowym dachem z bębnem. Do północnej ściany przedsionka dostawiona jest osobna kaplica św. Eliasza, zaś prezbiterium ma formę półkolistej absydy[1]. Cerkiew należy do tzw. szkoły raszkańskiej, która nawiązuje swym stylem do architektury wczesnobizantyńskiej (V-VII w.) jak i bizantyńskiej z wieków XI-XII. Powoduje to, że w cerkwi przeplatają się motywy zarówno bizantyńskie jak i romańskie[2].
Freski dekorujące wnętrze cerkwi wykonano w XV i XVI wieku[3]. Jedynie malowidła w kaplicy św. Eliasza są starsze i pochodzą z okresu budowy świątyni[3]. Najsłynniejszy fragment ukazuje proroka Eliasza karmionego przez gawrony. Kopia tego fresku znajduje się przy wejściu do nawy, po lewej stronie.
- Wejście na teren monasteru
- Ogród
- Główna cerkiew
W 1504 w czasie najazdu tureckiego monaster został splądrowany i spalony, odbudowano go w 1574[2]. W 1. poł. XVII wieku powstały przechowywane obecnie w cerkwi ikony oraz ikonostas; autorami większości z nich są pop Strahinj z Budimlja, Georgije Mitrofanović oraz mistrz Kosma. Ten ostatni, mnich ze świętej Góry Athos, jest także autorem monumentalnej ikony „Żywot św. Sawy i św. Nemanji”[4]. W 1635 wzniesiono również drugą świątynię monasterską, której patronem jest św. Mikołaj (wnętrze dekorowane freskami w XVIII w.)[3]. W monasterze działa jeszcze świątynia pod wezwaniem św. Szczepana[5]. Cerkwie otacza kompleks ogrodów z budynkami mieszkalnymi dla mnichów. W centralnej części zespołu zabudowań znajduje się grobowiec fundatora klasztoru[3]. W budynku konaku mieści się zaś skarbiec, w którym przechowuje się cenne ikony, ornaty i inne przedmioty obrzędowe. Znajduje się w nim także egzemplarz najstarszej drukowanej cyrylicą księgi Słowian południowych – Oktoih (Октоих) z 1493. Inny jej egzemplarz przechowywany jest w drugim ważnym monasterze czarnogórskim – w Monasterze Cetyńskim[4]. W monasterze przechowywane są relikwie ręki św. Charłampa[5]. Jest to znaczący ośrodek pielgrzymkowy oraz turystyczny[1].
Według danych z 2010, w klasztorze przebywa trzech mnichów[5].