Moneta dwunominałowa
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Moneta dwunominałowa – moneta z umieszczonymi na niej dwoma nominałami, najczęściej z dwóch systemów monetarnych[1].
W numizmatyce polskiej istnieją dwa okresy, w których takie monety były bite i wprowadzane do obiegu, lata[1]:
- 1832–1841 (okres tzw. monet polsko-rosyjskich) oraz
- 1842–1850 (okres tzw. monet rosyjsko-polskich).
Po utworzeniu na kongresie wiedeńskim w 1815 Królestwa Polskiego (Kongresowego) ustanowiono nową stopę menniczą i związany z nią system monetarny. Wprowadzono do obiegu monety: 1, 3, 5, 10 groszy oraz 1, 2, 5, 10, 25, 50 złotych. Regulacje te były jednak odmienne od odpowiednich regulacji obowiązujących w samej Rosji[2].
Po upadku powstania listopadowego rozpoczęto likwidację autonomii. W związku z tym w roku 1832 wprowadzono do obiegu pierwszą monetę dwunominałową 15 kopiejek – 1 złoty. W latach 1832–1841 wybijano monety według szeregu nominałowego obowiązującego wcześniej w Królestwie Kongresowym, a więc 1, 2, 5, 10 i 20 złotych, których nominały kopiejkowo-rublowe przedstawiały się odpowiednio: 15 kopiejek, 30 kopiejek, ¾ rubla, 1½ rubla i 3 ruble. Ponieważ monety były bite według szeregu nominałowego obowiązującego wcześniej w Królestwie Kongresowym, lata 1832–1841 określane są w numizmatyce polskiej jako okres monet polsko-rosyjskich[3][4].
- 15 kopiejek – 1 złoty
- 30 kopiejek 2 złote
- ¾ rubla – 5 złotych
- 1½ rubla – 10 złotych
- Awers okolicznościowej 1½ rubla – 10 złotych 1835
- Rwers okolicznościowej 1½ rubla – 10 złotych 1836
- Awers 3 ruble – 20 złotych
- Rewers 3 ruble – 20 złotych
Pod koniec roku 1841 ujednolicono system monetarny Królestwa Kongresowego z systemem rosyjskim, co ostatecznie się stało 1 stycznia 1842 r. Podstawową jednostką monetarną przestała być złotówka a został nią rubel. Pomimo to w latach 1842–1850 wybijano i wprowadzano do obiegu dwie monety dwunominałowe[5]:
Ponieważ złotówka była równa 30 groszom, więc złotowe wartości tych dwóch monet przedstawiały się 1⅓ i 1⅔ złotego odpowiednio. Lata 1842–1850 w numizmatyce polskiej określane są jako okres monet rosyjsko-polskich[3][5].
Poza monetami obiegowymi istnieją również zaliczane do okresu monet rosyjsko-polskich dwa niższe nominały, klasyfikowane w XXI w. jako próbne[6]:
- Awers 5 kopiejek – 10 groszy
- Rewers 5 kopiejek – 10 groszy
- Awers 10 kopiejek – 20 groszy
- Rewers 10 kopiejek – 20 groszy
- 20 kopiejek – 40 groszy
- 25 kopiejek – 50 groszy