Narodowa Armia Wyzwolenia Jugosławii
jugosłowiańska partyzantka antyfaszystowska dowodzona przez Josipa Broz-Titę / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Narodowa Armia Wyzwolenia Jugos%C5%82awii?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Narodowa Armia Wyzwolenia Jugosławii (serb.-chorw. Narodnooslobodilačka vojska Jugoslavije, cyrylicą Народноослободилачка војска Југославије, NOVJ) – partyzantka w Jugosławii działająca podczas trwania II wojny światowej. W latach 1941–1945 walczyła przeciwko okupantom niemieckim i włoskim, a także przeciwko chorwackim ustaszom i serbsko-nacjonalistycznym czetnikom.
NOVJ | |||
Czerwona gwiazda – symbol jugosłowiańskich partyzantów (symbolem brygad proletariackich była czerwona gwiazda z sierpem i młotem[2]) | |||
Państwo | |||
---|---|---|---|
Historia | |||
Data sformowania |
27 czerwca 1941 | ||
Data rozformowania |
1 marca 1945 | ||
Pierwszy dowódca | |||
Dane podstawowe | |||
Podporządkowanie |
Związek Komunistów Jugosławii, | ||
Liczebność |
maksymalnie 800 000 | ||
|
NOVJ posiadała trzy oficjalne nazewnictwa[3]:
- Ludowowowyzwoleńcze Partyzanckie Oddziały Jugosławii (serb.-chorw. Narodnooslobodilački partizanski odredi Jugoslavije, NOPOJ) – od czerwca 1941 do stycznia 1942
- Ludowowowyzwoleńcza Partyzantka i Ochotnicze Wojsko Jugosławii (Narodnooslobodilačka partizanska i dobrovoljačka vojska Jugoslavije, NOP i DVJ) – od stycznia do listopada 1942
- Wojsko Ludowowyzwoleńcze i Oddziały Partyzanckie Jugosławii (Narodnooslobodilačka vojska i partizanski odredi Jugoslavije, NOV i POJ) – od listopada 1942 do marca 1945
Członkami armii byli obywatele wszystkich republik jugosłowiańskich. W szczytowym okresie armia liczyła 800 tysięcy żołnierzy[4]. Była najbardziej efektywnym ruchem oporu antyfaszystowskiego w okupowanej Europie[5][6]. Na czele NOVJ stał Związek Komunistów Jugosławii[7]. Głównodowodzącym był Marszałek Jugosławii, Josip Broz ps. „Tito”.
Mottem organizacji było hasło Smrt fašizmu, sloboda narodu! („Śmierć faszyzmowi, wolność ludowi!”)[8]. Walczyła o wyzwolenie kraju spod okupacji i odbudowę Jugosławii jako państwa federalnego. W marcu 1945 przeformowana w Jugosłowiańską Armię Ludową.
6 września 1944 r. doszło do pierwszego spotkania NOVJ z Armią Czerwoną na lewym brzegu Dunaju w Serbii. Oddziały titowskie które znalazły się po radzieckiej stronie frontu, po doposażeniu przez ZSRR oraz zwiększeniu liczebności poprzez obowiązkowy pobór, wkrótce przybyły na front by walczyć razem z Armią Czerwoną. Po niemieckiej stronie frontu nadal funkcjonowały tzw. partyzanckie kraje – spore tereny wyzwolone przez partyzantów(z których prowadzono działania partyzanckie). Ostatnie z takich „wysp” istniały jeszcze na początku maja 1945 r., na północy kraju do czasu kapitulacji niemieckiej[9].