Narząd szczątkowy
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Narząd szczątkowy, narząd rudymentalny, rudyment (łac. rudimentum) – w biologii określa się tak narządy o uproszczonej budowie w porównaniu do ich odpowiedników u innych organizmów, zwłaszcza przodków. Uwstecznienie budowy tych narządów nastąpiło wskutek zatracenia ich pierwotnej funkcji. Narządy szczątkowe zwykle nie spełniają żadnej biologicznej funkcji lub ich funkcja jest marginalna i zazwyczaj w toku ewolucji zanikają[1][2]. Jeśli jednak narząd taki nie upośledza funkcjonowania organizmu, to nie jest eliminowany przez dobór naturalny[potrzebny przypis]. Narządy szczątkowe są pośrednimi dowodami ewolucji[1][2].
Przykłady narządów szczątkowych
- u człowieka:
- wyrostek robaczkowy[1][3]
- szczątkowe owłosienie ciała[4]
- mięśnie poruszające małżowiną uszną[1][5]
- kość ogonowa[1][6]
- guzek Darwina[7]
- niektóre części narządów płciowych męskich (przyczepek jądra, przyczepek najądrza, przyjądrze, przewodziki zbaczające, łagiewka sterczowa)[8] i żeńskich (nadjajnik, przyjajnik, przyczepek pęcherzykowaty, nasieniowód szczątkowy)[9]
- u innych zwierząt:
- kret – ślepe oczy[potrzebny przypis],
- kopytne – w różnym stopniu zredukowane palce[10],
- struś i inne ptaki nielotne – skrzydła[11],
- walenie – szczątkowe kości miednicy i kończyn tylnych[12],
- słoń – włosy na skórze[potrzebny przypis].