Szaraszka
Biuro doświadczalne na prawach więzienia w ZSRR / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Szaraszka, szaraga (ros. шарашка) – w żargonie więźniów radziecki instytut naukowy lub biuro konstrukcyjne zatrudniające więźniów[1] w tym naukowców, kadrę techniczną. Oficjalna ich nazwa – OKB (ОКБ) jest transliteracją rosyjskiego skrótu nazwy опытное конструкторское бюро (biuro doświadczalno-konstruktorskie/ konstrukcyjne).
W czasach Związku Radzieckiego, biura były tajnymi, na prawach zakładów karnych, instytucjami badawczo-rozwojowymi pracującymi nad projektowaniem i tworzeniem zaawansowanej techniki i rozwijania technologii, zazwyczaj dla zastosowań wojskowych. W większości dysponowały obiektami i zasobami niezbędnymi do budowy prototypów. Projekty były następnie kierowane do fabryk do masowej produkcji. Personel głównie inżynierowie, technicy i naukowcy nosił status więźniów, choć były wyjątki. Biura oficjalnie identyfikowano przez nadany im numer, np. OKB-172, niejednokrotnie, pół-oficjalnie przez nazwisko głównego konstruktora, na przykład, OKB-51 które prowadził Pawieł Suchoj, było też znane jako OKB Suchoj. Szereg z nich zachowało te nazwy nawet po śmierci lub zmianie konstruktora. Ważną szaraszką była tzw. Tupolewska szaraga, czyli Centralne Biuro Konstrukcyjne 29, w którym pracowali Andriej Tupolew, Siergiej Korolow, Lew Termen i wielu innych[2].
OKB, szaragi przyczyniły się do rozwoju wysokiej techniki, dokonywały postępu technicznego, prowadziły badania przemysłowe.
W Polsce problematyka szaraszek znana jest głównie z powieści Krąg pierwszy Aleksandra Sołżenicyna, który pracował jako matematyk w szaraszkach w Rybińsku, Zagorsku i Marfino.