Olgierd Giedyminowicz
Wielki książę litewski (1345–1377) / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Olgierd Giedyminowic?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Olgierd (starorus. Олгиерд[uwaga 1][1], ur. ok. 1296 lub ok. 1304[2], zm. 24 maja 1377) – książę witebski i krewski, następnie wielki książę litewski w latach 1345–1377, jeden z synów Giedymina, a także członek rodziny Giedyminowiczów. Był rodzonym bratem Anny Aldony Giedyminówny, żony Kazimierza III Wielkiego – króla Polski, a także ojcem Władysława II Jagiełły.
Olgierd, autorstwa Bartosza Paprockiego (1578) | |||
Herb Giedyminowiczów | |||
Książę witebski | |||
Okres |
od 1320 | ||
---|---|---|---|
Książę krewski | |||
Okres |
od 1341 | ||
Wielki Książę Litewski | |||
Okres |
od 1345 | ||
Poprzednik | |||
Następca | |||
Dane biograficzne | |||
Dynastia | |||
Data urodzenia |
ok. 1296 lub ok. 1304 | ||
Data śmierci |
24 maja 1377 | ||
Ojciec | |||
Matka | |||
Rodzeństwo |
Narymunt, Jawnuta, Kiejstut, Koriat, Lubart, Monwid, Witold Elżbieta, Maria, Aldona, Augusta, Eufemia?, Helena? | ||
Żona |
Anna | ||
Dzieci |
Andrzej, Włodzimierz, Fiedora, Dymitr, Teodor, Konstanty, siostra, Agrypina | ||
Żona |
Julianna Rurykowicz | ||
Dzieci |
Kenna, Jagiełło, Skirgiełło, Lingwen, Świdrygiełło Korybut, Helena, Jadwiga, Aleksandra, Maria, Wilhejda, Korygiełło, Wigunt, Minigiełło | ||
|
Olgierd stał się wielkim księciem litewskim po zamachu na swojego brata, Jewnutę, którego dokonał wraz z innym bratem, Kiejstutem. Konflikt pomiędzy braćmi ostatecznie został zażegnany, a Jawnuta został księciem Zasławia.
Po przejęciu rządów, Olgierd prowadził liczne wojny z Zakonem Krzyżackim. Po serii zwycięstw poniósł ogromną porażkę w bitwie nad Strawą w 1348 roku, której skutki mocno osłabiły Wielkie Księstwo Litewskie. Jeszcze w tym samym roku stracił wpływy w Pskowie i Nowogrodzie Wielkim, a w 1349 roku we Lwowie i Haliczu.
Lata niepowodzenia dosięgnęły jednak lepszych czasów, a Olgierd rozpoczął przyłączanie terenów Rusi do Wielkiego Księstwa Litewskiego. W 1352 r. do kraju został na stałe przyłączony Wołyń, w 1356 r. opanowany Smoleńsk, w rok później — Briańsk, w 1362 r. Kijów wraz z otaczającymi ziemiami. W następnym roku Wielkie Księstwo pokonało Tatarów w bitwie nad Sinymi Wodami i utrwalili swój stan panowania na Podolu. W siódmej dekadzie XIV stulecia opanowali ziemię czernihowsko-siewierską, odzyskali też wyraźne wpływy w Pskowie i Nowogrodzie Wielkim. Dla Moskwy – Olgierd okazał się trudnym rywalem.
Olgierd jest protoplastą Olgierdowiczów i przodkiem Jagiellonów, Olelkowiczów, Trubeckich, Bielskich, Mścisławskich, Hurkowiczów, Kobryńskich i Sanguszków.