Operacja Deliberate Force
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Operacja Deliberate Force – militarna operacja reagowania kryzysowego przeprowadzona między 30 sierpnia a 20 września 1995 roku, stanowiąca wydzieloną część operacji lotniczej Sojuszu Północnoatlantyckiego „Deny Flight”. Uderzenia lotnicze w ramach operacji „Deliberate Force”, zapewniały wsparcie operacji pokojowej sił pokojowych ONZ w Bośni i Hercegowinie UNPROFOR. „Deliberate Force” była pierwszą w historii prawdziwą kampanią lotniczą NATO. Jej istota polegała na zapobieganiu powtarzającym się naruszeniom zakazu lotów wojskowych statków powietrznych nad określonymi przez ONZ strefami bezpieczeństwa oraz wsparciu powietrznym dla jednostek UNPROFOR, przy wykorzystaniu aktywnych uderzeń lotnictwa NATO na jednostki lądowe zwaśnionych stron naruszające wyznaczone przez ONZ strefy ochronne oraz na utrudniający wykonanie misji zintegrowany system obrony powietrznej Republiki Serbskiej.
F-16C należący do US Air Force, lądujący po powrocie z akcji bojowej wymierzonej przeciw Serbom | |||
Konflikt | |||
---|---|---|---|
Czas |
1992–1995 | ||
Terytorium | |||
Strony konfliktu | |||
| |||
Podmiot interweniujący | |||
NATO ONZ | |||
wymuszenie na bośniackich Serbach zaprzestania przez wojska Republiki Serbskiej ataków na ustanowione przez ONZ strefy bezpieczeństwa | |||
Podstawy prawne operacji |
rezolucja nr 836 Rady Bezpieczeństwa ONZ | ||
Dowództwo |
Willy Claes | ||
Czas operacji |
30 sierpnia – 20 września 1995 | ||
Obszar |
Bośnia i Hercegowina | ||
Wydzielone operacje składowe |
operacja „Deadeye” | ||
Rezultaty operacji | |||
• wycofanie przez bośniackich Serbów broni ciężkiej ze strefy bezpieczeństwa w Sarajewie • przystąpienie bośniackich Serbów do negocjacji pokojowych • układ w Dayton | |||
Straty prowadzącego operację | |||
1 Dassault Mirage 2000, 2 jeńców | |||
Ofiary cywilne | |||
|
Operacja Deliberate Force miała miejsce w czasie wojny w Bośni i Hercegowinie, toczącej się w latach 1992–1995 wojny domowej, która była najbardziej krwawym konfliktem w Europie od zakończenia II wojny światowej. Stronami konfliktu byli walczący o autonomię bośniaccy Serbowie oraz władze Bośni i Hercegowiny, na której terenie toczyły się główne walki, wraz ze skonfederowanymi z nimi od pewnego momentu Chorwatami. Bezpośrednią przyczyną rozpoczęcia operacji była dokonana przez bośniackich Serbów masakra ludności cywilnej w zdobytej i zajętej przez nich strefie ochronnej ONZ w Srebrenicy.
W wyniku operacji powietrznej NATO obezwładniony został zintegrowany system obrony powietrznej bośniackich Serbów, przerwane główne linie zaopatrzenia ich armii, zniszczono także serbskie fabryki i magazyny broni. Konsekwencją polityczną przeprowadzenia operacji „Deliberate Force” było zawarcie kończącego wojnę w Bośni i Hercegowinie układu pokojowego w Dayton. W wyniku użycia broni przez lotnictwo koalicji państw Sojuszu Północnoatlantyckiego śmierć poniosło 25 do 30 osób. Interwencja NATO zakończyła jednak wieloletnią krwawą wojnę domową na terytorium Bośni i Hercegowiny, której głównymi ofiarami były osoby cywilne.