Pandemia COVID-19
pandemia zachorowań na zakaźną chorobę COVID-19 wywoływaną wirusem SARS-CoV-2 / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Pandemia COVID-19?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Pandemia COVID-19 – pandemia zakaźnej choroby COVID-19 wywoływanej przez koronawirusa SARS-CoV-2[4]. Rozpoczęła się jako epidemia 17 listopada 2019 w mieście Wuhan, w prowincji Hubei, w środkowych Chinach, a 11 marca 2020 została uznana przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) za pandemię[5][6][1][2].
Potwierdzone przypadki COVID-19 na świecie ≥100 mln 10 mln – 100 mln 1 mln – 10 mln 100 tys. – 1 mln 10 tys. – 100 tys. 1 tys. – 10 tys. 100–1000 1–100 brak zachorowań lub brak danych | |||
Potwierdzone przypadki na 1000 mieszkańców > 100 30–100 10–30 3–10 1–3 0,3–1 0–0,3 brak zakażeń lub brak danych | |||
Choroba | |||
---|---|---|---|
Wirus | |||
Lokalizacja | |||
Pierwsze wystąpienie | |||
Data wystąpienia | |||
Potwierdzone przypadki |
globalnie – 765 222 932[3] | ||
Ofiary śmiertelne |
globalnie – 6 921 614[3] | ||
| |||
| |||
|
W okresie od listopada 2019 do stycznia 2020 zachorowania pojawiały się głównie w mieście Wuhan, w środkowych Chinach, ale już w połowie stycznia wirus rozprzestrzenił się w całych Chinach[1][2]. W drugiej połowie lutego ogniska zakażeń z setkami chorych wybuchły w Korei Południowej, we Włoszech oraz w Iranie. Od 4 marca 2020 są notowane zakażenia wirusem SARS-CoV-2 w Polsce[7]. 13 marca 2020 WHO podała, że centrum pandemii koronawirusa stała się Europa[8]. Później zachorowania rozlały się na pozostałe kontynenty, a ostatnim, na którym stwierdzono zachorowania, stała się w grudniu 2020 Antarktyda[9].
Do 25 maja 2022 odnotowano ponad 529 mln przypadków zakażenia wirusem SARS-CoV-2 w 192 państwach i terytoriach. Z tej liczby jest blisko 23 mln aktywnych przypadków, ozdrowień ponad 499 mln przypadków oraz ponad 6,30 mln zgonów[10].
W skali międzynarodowej zostały podjęte działania w celu przeciwdziałania rozprzestrzenianiu się zakażeń. Ograniczono podróże, wprowadzono kwarantanny i godziny policyjne, odroczono lub odwołano szereg wydarzeń sportowych, religijnych i kulturalnych[11]. W Chinach i w Korei Południowej wprowadzono środki policyjne[12][13][14]. Część państw zamknęła granice lub wprowadziła ograniczenia ruchu granicznego, w tym przylotów pasażerów, oraz restrykcje wobec osób przekraczających granice[15][16]. Wprowadzono kontrole temperatury pasażerów na lotniskach i dworcach kolejowych[17]. W związku z wybuchem pandemii w 177 państwach na poziomie krajowym lub lokalnym zostały zamknięte szkoły i uniwersytety, co w wymiarze globalnym w szczycie dotknęło blisko 1,27 miliarda uczniów i studentów (72,4%)[18].
Pandemia spowodowała globalne zakłócenia społeczne i gospodarcze[19], w tym największą światową recesję od czasów wielkiego kryzysu[20]. Doprowadziła do opóźnienia lub odwołania wydarzeń: sportowych(inne języki), religijnych(inne języki), politycznych(inne języki) i kulturalnych(inne języki)[21], powszechnych braków w zaopatrzeniu(inne języki), które pogłębiły się w wyniku panicznych zakupów[22][23][24], oraz do zmniejszenia emisji zanieczyszczeń i gazów cieplarnianych(inne języki)[25]. W internecie i mediach zaczęły szerzyć się teorie spiskowe oraz dezinformacja dotyczące wirusa[26][27]. Odnotowano szereg przypadków ksenofobii i rasizmu wobec Chińczyków i innych mieszkańców Azji Wschodniej i Południowo-Wschodniej[28].
5 maja 2023 WHO ogłosiła zakończenie stanu zagrożenia zdrowia publicznego o zasięgu międzynarodowym(inne języki) (PHEIC) w związku z COVID-19[29][30]. Niektóre kraje zmieniły już swoje podejście do zdrowia publicznego, uznając COVID-19 za chorobę endemiczną[31][32].