Peer Gynt (dramat)
sztuka teatralna (autor: Henryk Ibsen) / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Peer Gynt – dramat napisany wierszem przez Henrika Ibsena. Wystawiony po raz pierwszy 24 lutego 1876 roku w Christianii (obecnie Oslo); w tłumaczeniu polskim we Lwowie roku 1910. Zawiera przesłanie filozoficzne wynikające z krytyki postaw Norwegów – zapatrzenia w samych siebie i duchowej bezpłciowości; widoczne są wpływy utworów folklorystycznych. Na zamówienie Ibsena Edvard Grieg napisał muzykę do wybranych scen dramatu, z których do dzisiaj bardzo popularna jest dwuczęściowa suita pod tym samym tytułem.
Henrik Klausen(inne języki) jako Peer Gynt podczas premiery dramatu Ibsena, 1876 | |||
Autor | |||
---|---|---|---|
Typ utworu |
dramat | ||
Wydanie oryginalne | |||
Język | |||
Data wydania |
1876 | ||
| |||
| |||
|
Tytuł jest zarazem nazwiskiem głównego bohatera, gnuśnego i egoistycznego wieśniaka, który pierwotnie nie docenia czystej miłości Solwejgi. Porywa więc Ingridę – należącą do innego; zostaje skazany na wygnanie i podróżuje po świecie, trafiając na grotę Króla gór. Nie chce się ożenić z jego szkaradną córką, dlatego też ucieka. Płynie do innego kontynentu i krajów, przy czym szczególnie widoczny jest orientalizm (typowy dla romantyzmu, a więc i dla utworu z tego okresu) krain arabskich. Utrzymuje się tam i dorabia majątku z działalności przestępczej (handel ludźmi, oszustwo wskazujące, że jest prorokiem itd.). W kontaktach towarzyskich stacza się stopniowo na dno: utrzymuje związki ze stworami baśniowymi (trolle, gnomy – widoczny wpływ literatury ludowej), pozwala się omamić i okraść Anitrze, której już samo imię wskazuje na jej prostotę.
Po powrocie do Norwegii spotyka cnotliwą Solwejgę, wtedy już niewidomą, ponieważ wypłakała sobie oczy za Peer Gyntem. Czeka już na niego Przetapiacz Guzików (zwany także zależnie od tłumaczenia Odlewaczem Guzików) – mściwy wysłannik Śmierci. Peer Gynt ma zostać zamieniony w guzik, gdyż jest postacią nijaką i próżną, więc jego życie jest warte co najwyżej egzystencji guzika. Od kary ratuje go Solwejga, okłamując Przetapiacza Guzików, że Peer Gynt zachował wierność swoim ideałom. Po tym wydarzeniu tytułowy bohater odnajduje sens swojej egzystencji w miłości anielskiej Solwejgi.