Pogrom w Jassach
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Pogrom w Jassach – masakra ludności żydowskiej, do której doszło w Jassach 28–30 czerwca 1941 roku, krótko po tym, gdy Rumunia u boku nazistowskich Niemiec przystąpiła do wojny z ZSRR.
Żydzi rozstrzelani na ulicach Jassów, 29 czerwca 1941 | |||
Państwo | |||
---|---|---|---|
Miejsce | |||
Data |
28–30 czerwca 1941 | ||
Liczba zabitych |
13 266 | ||
Typ ataku | |||
Sprawca |
rumuńskie i niemieckie wojsko, rumuńska policja i ludność cywilna, członkowie SS i organizacji Todta | ||
brak współrzędnych | |||
|
Jassy były bastionem rumuńskiej skrajnej prawicy, posiadały też długą historię antysemickich ekscesów. Pod koniec czerwca 1941 roku, w związku z rozpoczęciem działań wojennych, w mieście skoncentrowano znaczne siły wojskowe i policyjne. W tym samym czasie państwowa propaganda podsycała nastroje antysemickie, stawiając znak równości między Żydami a systemem sowieckim. W Jassach krążyły również pogłoski, iż Żydzi współpracują z radzieckimi dywersantami oraz dają znaki nieprzyjacielskim lotnikom. W nocy z 28 na 29 czerwca w kilku dzielnicach doszło do wybuchu paniki i chaotycznej strzelaniny. Niedługo później rumuńscy oraz niemieccy żołnierze i policjanci, wspierani przez ludność cywilną, zaczęli na masową skalę grabić i mordować Żydów. Masakra zakończyła się dopiero 30 czerwca. Dzień wcześniej władze rumuńskie rozkazały ewakuować z miasta część zatrzymanych podczas pogromu Żydów. Na skutek tragicznych warunków transportu oraz brutalności eskorty ponad 2,6 tys. osób poniosło jednak śmierć podczas podróży „pociągami śmierci”. Rumuńskie władze nie uczyniły nic, aby zapobiec pogromowi, a swoimi późniejszymi decyzjami przyczyniły się do jego nasilenia i zwiększenia liczby ofiar. Niemniej historycy nie są zgodni w kwestii czy i na jakim szczeblu masakra w Jassach została z góry zaplanowana.
Z ustaleń rumuńskich służb specjalnych wynika, że podczas pogromu zamordowano 13 266 Żydów. Inne źródła podawały szacunki w przedziale od 4 tys. do 15 tys. ofiar. Pogrom w Jassach jest najbardziej znanym epizodem w historii Zagłady Żydów w Rumunii.