Postępowanie formułkowe
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Postępowanie formułkowe (łac. agere per formulas) – główna forma cywilnego postępowania sądowego w prawie rzymskim za czasów najświetniejszego rozwoju prawa rzymskiego, to jest w ostatnim stuleciu republiki i przez cały okres trwania pryncypatu. Na oznaczenie tego rodzaju postępowania Rzymianie używali omówienia: „procesować się za pomocą formułek”, od którego pochodzi nazwa proces formułkowy. Ten rodzaj postępowania wyparł ostatecznie za cesarza Oktawiana Augusta proces legisakcyjny.
Postępowanie formułkowe przebiegało, w dwóch fazach – in iure oraz apud iudicem, przedzielone przez litis contestatio. W tej dwufazowości widać podobieństwo do procesu legisakcyjnego. Postępowanie formułkowe było jednak znacznie mniej formalistyczne, a poza tym ogromnie rozszerzyło możliwości ochrony praw prywatnych. Proces ten był też dostępny dla nieobywateli i zapewniał ochronę procesową właściwie w każdej zasługującej na to sytuacji życiowej.