Działania zbrojne podziemia antykomunistycznego w Polsce
polska partyzantka walcząca z organizacjami komunistycznymi okupującymi Polskę / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Powstanie antykomunistyczne w Polsce (1944–1953)?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Działania zbrojne podziemia antykomunistycznego w Polsce – zbrojne wystąpienia oddziałów polskiej partyzantki przeciw Armii Czerwonej[6], formacjom NKWD i władzy komunistycznej, narzuconej Polsce pod koniec II wojny światowej przez ZSRR i podporządkowane mu struktury.
zimna wojna | |||
Kadra dowództwa 6 Wileńskiej Brygady (WiN), oddziału „Huzara”. Od lewej: Lucjan Niemyjski „Krakus”, Józef Brzozowski „Hanka”, „Zbir”, Wacław Zalewski „Zbyszek”, Witold Buczak „Ponury”, Józef Gontarczuk „Korsarz” („Jurek”), Stanisław Łapiński „Orzełek”. Zdjęcie wykonano prawdopodobnie w 1951 roku | |||
Czas |
1944–1953 | ||
---|---|---|---|
Miejsce | |||
Terytorium |
obszar Polski przedwojennej i powojennej | ||
Przyczyna |
opór polskiego podziemia niepodległościowego wobec próby narzucenia siłą przez ZSRR władz w Polsce sobie podporządkowanych, komunistycznego ustroju politycznego i wobec aneksji Kresów Wschodnich przez ZSRR | ||
Wynik |
zwycięstwo sił komunistycznych | ||
Strony konfliktu | |||
| |||
Dowódcy | |||
| |||
Siły | |||
| |||
Straty | |||
| |||
brak współrzędnych |
Zobacz w Wikiźródłach tekst Dekret PKWN z dnia 24 sierpnia 1944 r. o rozwiązaniu tajnych organizacyj wojskowych na terenach wyzwolonych |
Po przekroczeniu granic II Rzeczypospolitej przez Armię Czerwoną w styczniu 1944 roku, w odpowiedzi na aresztowania przez NKWD i Smiersz żołnierzy i urzędników Polskiego Państwa Podziemnego, ujawniających się w czasie Akcji „Burza”, miały miejsce zbrojne wystąpienia części polskiej ludności i oddziałów Armii Krajowej, skierowane przeciw sowieckim siłom okupacyjnym (Armii Czerwonej i formacjom NKWD), zaś od lipca 1944 również przeciw komunistycznej władzy, narzucanej przez ZSRR w postaci PKWN i organizowanej przez niego administracji na zachód od linii Curzona[7]. Na terenach na wschód od linii Curzona, wcielonych do ZSRR w konsekwencji ustaleń konferencji w Teheranie wystąpienia te zostały dosyć szybko stłumione, jednak ostatecznie opór ten został zdławiony dopiero w 1953 roku (rozbicie resztek oddziału „Olecha”[3]). Opór polskiego podziemia na ziemiach zajętych przez ZSRR szacuje się na blisko 3500 zabitych w walce i blisko 25 tysięcy aresztowanych i internowanych[8].
Na terenach Polski na zachód od linii Curzona wystąpienia zbrojne trwały, coraz słabsze, przez kilkanaście lat. Lata 1944–1947 cechował silny opór części społeczeństwa wobec wprowadzanego reżimu, wyrażający się w odrzucaniu niektórych lub wszystkich posunięć komunistycznej władzy[9]. Według niektórych historyków związanych z IPN walki miały wszelkie znamiona powstania antykomunistycznego, mimo że nie były centralnie inspirowane ani kierowane.