Przemysł II
król Polski z dynastii Piastów / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Przemysł II?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Przemysł II (ur. 14 października 1257 w Poznaniu, zm. 8 lutego 1296 w Rogoźnie) – władca z dynastii Piastów (ostatni męski przedstawiciel linii wielkopolskiej), książę poznański w latach 1257[uwaga 1]–1279, książę wielkopolski w latach 1279–1296, książę krakowski w latach 1290–1291[uwaga 2], –1296, król Polski w latach 1295–1296.
książę wielkopolski | |||
Okres |
od 1279 | ||
---|---|---|---|
Poprzednik | |||
Następca | |||
książę Pomorza Gdańskiego | |||
Okres |
od 1294 | ||
Poprzednik | |||
Następca | |||
Książę krakowski | |||
Okres |
od 1290 | ||
Poprzednik | |||
Następca | |||
Król Polski | |||
Okres |
od 1295 | ||
Koronacja |
26 czerwca 1295 | ||
Poprzednik | |||
Następca | |||
Dane biograficzne | |||
Dynastia | |||
Data i miejsce urodzenia |
14 października 1257 | ||
Data i miejsce śmierci |
8 lutego 1296 | ||
Przyczyna śmierci | |||
Ojciec | |||
Matka | |||
Żona |
Ludgarda meklemburska, Ryksa szwedzka, Małgorzata brandenburska | ||
Dzieci | |||
| |||
|
Pochodził z wielkopolskiej linii dynastii Piastów. Był synem księcia wielkopolskiego Przemysła I i księżniczki śląskiej Elżbiety. Urodził się jako pogrobowiec i wychowywał się na dworze swego stryja Bolesława Pobożnego. Własną dzielnicę – księstwo poznańskie – otrzymał w 1273. Sześć lat później, po śmierci stryja, objął także księstwo kaliskie.
W pierwszym okresie rządów zaangażował się w sprawy śląskie, do 1281 współpracując, a następnie rywalizując, z księciem wrocławskim Henrykiem IV Prawym. Polityka ta doprowadziła do buntu nastawionego prośląsko rodu Zarembów oraz do przejściowej utraty ziemi rudzkiej.
Współpracując z arcybiskupem gnieźnieńskim, Jakubem Świnką, dążył do zjednoczenia księstw piastowskich. Nieoczekiwanie w roku 1290, na mocy testamentu księcia wrocławskiego Henryka IV Prawego, udało mu się objąć księstwo krakowskie. Nie mając jednak dostatecznego poparcia miejscowych możnych w rywalizacji z innym przedstawicielem dynastii piastowskiej, Władysławem Łokietkiem, oraz stojąc w obliczu zwiększającego się zagrożenia ze strony czeskiego władcy Wacława II, ostatecznie zdecydował się ustąpić z Małopolski, która znalazła się wówczas pod panowaniem tego Przemyślidy.
W 1293, dzięki mediacji arcybiskupa Jakuba Świnki, udało mu się wejść w ścisły sojusz z książętami kujawskimi: Władysławem Łokietkiem i Kazimierzem łęczyckim. Sojusz ten miał charakter antyczeski, a jego celem było odzyskanie Krakowa.
Po śmierci księcia gdańskiego Mściwoja II w 1294, zgodnie z ustaleniami układu kępińskiego z 1282, Przemysł II objął Pomorze Gdańskie. Wzmocniło to jego pozycję i umożliwiło koronację na króla Polski. Ceremonia odbyła się 26 czerwca 1295 w Gnieźnie, a przewodził jej arcybiskup Jakub Świnka.
Zaledwie siedem i pół miesiąca później, 8 lutego 1296, Przemysł II został zamordowany podczas nieudanej próby porwania dokonanej z inspiracji margrabiów brandenburskich, z którymi współpracowały zapewne wielkopolskie rody Nałęczów i Zarembów.