Równość wyborów
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Zasada równości wyborów – jedna z podstawowych zasad prawa wyborczego (nazywanych też przymiotnikami wyborczymi) w państwie demokratycznym. Równość wyborów interpretuje się w dwóch aspektach – formalnym i materialnym.
Równość w znaczeniu formalnym powinna realizować się przez zapewnienie wyborcom oddania jednakowej ilości głosów w wyborach oraz umożliwienie uczestnictwa w głosowaniu na takich samych zasadach. Wyklucza to istnienie sytuacji, w której jednemu wyborcy przypadałaby większa liczba głosów niż innym (wybory pluralne) lub jeden wyborca może głosować w imieniu innych (dawna hiszpańska zasada przewidywała oddawanie przez głowę rodziny głosów przysługujących wszystkim jej pełnoprawnym członkom). Oznacza ona również konkretne wymogi w stosunku do osób podlegających biernemu prawu wyborczemu takim jak zebranie odpowiedniej liczby podpisów z poparciem niezbędnych do rejestracji czy też ściśle określone zasady prowadzenia kampanii wyborczej. Równe traktowanie kandydatów powinno przejawiać się w ustalonym, takim samym dla wszystkich korzystaniu z praw, w tym dostępu do mediów publicznych. Należy jednak zauważyć, że we współczesnym świecie kandydaci startują jako przedstawiciele partii lub ugrupowań, a między tymi organizacjami nie ma zastosowania bezwzględna zasada równości, można tu mówić wyłącznie o tzw. zasadzie proporcjonalnej równości szans. Zasada równości nie oznacza traktowania wszystkich jednakowo. Powinna być regułą pozwalającą stosować prawo w podobny sposób wobec obywateli ale tak aby ich uczestnictwo w wyborach odbywało się na optymalnie zbliżonych zasadach. Stwarzanie preferencyjnych warunków mniejszościom narodowym zamieszkujących na terenie państwa demokratycznego nie stanowi pogwałcenia zasady równości. Wręcz przeciwnie – ma stanowić jej rozszerzenie przez zapewnienie obywatelom państwa innego pochodzenia narodowego realizacji ich postulatów w podobnym stopniu co postulaty własnych obywateli.
Materialna równość to jednakowa dla każdego wyborcy siła głosu. Oznacza to, że głos każdego wyborcy powinien przynosić tożsamy skutek dla wyników wyborów. W przypadku wyborów parlamentarnych zasada równości realizowana jest poprzez przyjęcie ustalonego kształtu i rozmiaru okręgów wyborczych oraz określenie, w przypadku wyborów proporcjonalnych, metody ustalania wyników wyborów.