Sikorsky CH-53E Super Stallion
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Sikorsky CH-53E Super Stallion – amerykański ciężki śmigłowiec transportowy, trójsilnikowa wersja rozwojowa CH-53 Sea Stallion, do śmigłowca dodano też siódmą łopatę wirnika, zarówno ogon, jak i wirnik główny są składane. Silniki T64-GE-413 z CH-53D o mocy 3925 KM zastąpiono T64-GE-416/A o mocy 4380 KM, udźwig wzrósł do 13 600 kg w kabinie lub 14 500 kg na podwieszeniu. Używany też do taktycznego przerzutu sprzętu lub misji ratunkowych, śmigłowce mogą tankować w locie.
Dane podstawowe | |||
Państwo | |||
---|---|---|---|
Producent | |||
Typ |
śmigłowiec transportowy | ||
Załoga |
3 (2 pilotów i dowódca) | ||
Historia | |||
Data oblotu |
1 marca 1974 | ||
Lata produkcji |
1980-2003 | ||
Liczba egz. |
234 | ||
Dane techniczne | |||
Napęd |
3 × General Electric T64-GE-416/A, turbowałowe | ||
Moc |
4380 KM każdy | ||
Wymiary | |||
Średnica wirnika |
24,1 m | ||
Długość |
30,2 m | ||
Długość kadłuba |
23,55 m | ||
Wysokość |
8,46 m | ||
Masa | |||
Własna |
15,071 kg | ||
Startowa |
33,340 kg | ||
Osiągi | |||
Prędkość maks. |
315 km/h | ||
Prędkość przelotowa |
278 km/h | ||
Wznoszenie maks. w locie pionowym |
12,7 m/s | ||
Pułap praktyczny |
5640 m | ||
Zasięg |
1110 km | ||
Dane operacyjne | |||
Uzbrojenie | |||
2 × GAU-15/A 12,7 mm (po bokach), 1 × GAU-21 12,7 mm (rampa) | |||
Liczba miejsc | |||
55 | |||
Użytkownicy | |||
US Navy, USMC, Japońskie Morskie Siły Samoobrony | |||
Rzuty | |||
|
Śmigłowiec jest przeznaczony szczególnie do zadań nad akwenami morskimi. Moc zespołu napędowego jest tak dobrana, że śmigłowiec do wykonania zadania wymaga pracy dwóch silników. Podczas zawisów, operacji desantowych i wszędzie tam, gdzie jest zwiększone zapotrzebowanie na moc, pracują trzy silniki na zmniejszonej mocy. W razie awarii jednego silnika dwa pozostałe przechodzą automatycznie na moc znamionową i śmigłowiec ten może kontynuować wykonywanie zadania[1].
W 1967 Korpus piechoty morskiej poszukiwał nowego śmigłowca dla uniwersalnych okrętów desantowych o udźwigu 1,8 razy większym od CH-53D. W 1968 Sikorsky zaproponował rozwojową wersję S-65 (CH-53) o oznaczeniu producenta S-80. Śmigłowiec wszedł do służby w 1981. CH-53E jest w stanie udźwignąć wszystkie statki powietrzne w służbie USMC (z wyjątkiem C-130), na zewnętrznym podwieszeniu przenosi więc m.in. uszkodzone śmigłowce oraz działa. Opracowywany jest wariant CH-53K z nowymi silnikami, powiększoną kabiną i kompozytowymi wirnikami.
W 1991 CH-53E ewakuowały personel ambasady USA w Mogadiszu, w 1995 podjęły pilota zestrzelonego nad Bośnią, od 2001 intensywnie używane podczas operacji w Afganistanie i Iraku do zadań zaopatrzeniowych. Od 1984 utracono łącznie 13 amerykańskich CH-53E i 7 MH-53E oraz jeden japoński MH-53E, problemy powodował też dodatkowy silnik nr 2. Godzina lotu śmigłowca kosztuje 20 000 USD i wymaga 44 roboczogodzin obsługi.