Skrzydło o zmiennej geometrii
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Skrzydło o zmiennej geometrii – skrzydło lotnicze (powierzchnia nośna), którego położenie w płaszczyźnie poziomej, a tym samym skos może być zmieniany w locie przy użyciu odpowiedniego mechanizmu w celu dopasowania charakterystyk siły nośnej powstającej przy różnych prędkościach.
Zmienna geometria skrzydła ma na celu połączenie w jednym samolocie sprzecznych wymogów i osiągów: wysokiej doskonałości aerodynamicznej, umożliwiającej krótki start i lądowanie z niewielką prędkością oraz duży zasięg samolotu (skrzydło proste) ze zdolnością do lotu z dużymi, naddźwiękowymi prędkościami (skrzydło skośne, skrzydło delta).
Zakres regulacji skosu zawiera się zwykle, zależnie od konkretnego typu samolotu, w którym zostało zastosowane, w przedziale od około 16° w położeniu najbardziej zbliżonym do „wyprostowanego” do około 75° (np. MiG-23 16° – skrzydło wyprostowane, 72° – skrzydło z maksymalnym skosem, Grumman F-14 Tomcat: 20°/75°).
Pierwszym seryjnie produkowanym samolotem o zmiennej geometrii skrzydeł był amerykański General Dynamics F-111, oblatany w grudniu 1964 roku.
Skrzydła o zmiennej geometrii zostały opracowane w ramach projektów wojskowych i były stosowane w samolotach bojowych, powstałych w latach 1964 (F-111) – 1981 (Tu-160). Obecnie (listopad 2010) w użyciu pozostaje już niewiele typów takich maszyn, m.in.: F-111 w Australii, który miał być wycofany do końca 2010 roku i zastąpiony przez F/A-18E/F Super Hornet, a poza nim: Su-17, Su-24, B-1B Lancer, Panavia Tornado, Tu-160 Blackjack, oraz Tu-22M[potrzebny przypis].