Stanisław Głąbiński (polityk)
polski polityk / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Stanisław Głąbiński (polityk)?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Stanisław Głąbiński (ur. 25 lutego 1862 w Skolem, zm. 14 sierpnia 1941 w sowieckim więzieniu w Charkowie) – polski prawnik, polityk i publicysta, profesor ekonomii politycznej na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, zastępca członka Rady Obrony Państwa w 1920[2].
Data i miejsce urodzenia |
25 lutego 1862 | ||
---|---|---|---|
Data i miejsce śmierci | |||
Poseł do Reichsratu Przedlitawii | |||
Okres |
od 1902 | ||
Przynależność polityczna | |||
Cesarsko-Królewski Minister Kolei (Austrii)[1] | |||
Okres |
od 9 stycznia 1911 | ||
Przynależność polityczna | |||
Poprzednik |
Ludwig Wrba | ||
Następca |
Victor von Röll | ||
Minister wyznań religijnych i oświecenia publicznego (II RP) | |||
Okres |
od 28 maja 1923 | ||
Przynależność polityczna | |||
Poprzednik | |||
Następca | |||
Poseł na Sejm RP II kadencji (II RP) | |||
Okres |
od 1 grudnia 1922 | ||
Przynależność polityczna | |||
Senator II i III kadencji (II RP) | |||
Okres |
od 1928 | ||
Przynależność polityczna | |||
Odznaczenia | |||
|
Absolwent prawa na Uniwersytecie Lwowskim, od 1887 doktor prawa, a od 1892 – profesor. Dziekan Wydziału Prawa tejże uczelni w latach 1899–1900, a od 1908 do 1909 – rektor Uniwersytetu Lwowskiego. Działał także w organizacjach społecznych zajmujących się popularyzacją wiedzy ekonomicznej, wspieraniem rozwoju przedsiębiorczości i rolnictwa.
Karierę polityczną rozpoczynał jako radny Lwowa, następnie był posłem do różnych ciał przedstawicielskich podmiotów tworzących monarchię austro-węgierską. Reprezentował Stronnictwo Narodowo-Demokratyczne (od 1905 był prezesem tego ugrupowania). W latach 1907–1911 był prezesem Koła Polskiego w Sejmie Krajowym Galicji oraz prezesem Polskiego Koła Sejmowego. Od 8 stycznia do 24 czerwca 1911 zajmował stanowisko ministra kolei w rządzie austriackim.
Od 1914 był jednym z członków Centralnego Komitetu Narodowego, a później także Naczelnego Komitetu Narodowego. Od 26 października do 4 listopada 1918 był ministrem spraw zagranicznych w rządzie Królestwa Polskiego utworzonym przez Józefa Świeżyńskiego. Następnie sprawował funkcję nadkomisarza rządowego w krakowskiej Polskiej Komisji Likwidacyjnej i lwowskiej Komisji Rządowej, a od 23 listopada 1918 był członkiem Tymczasowego Komitetu Rządzącego.
W 1919 został posłem na Sejm Ustawodawczy, a w październiku 1919 – członkiem Związku Ludowo-Narodowego (ZLN). Sprawował stanowisko prezesa Rady Naczelnej tego ugrupowania oraz szefa klubu sejmowego ZLN. Podczas wojny polsko-bolszewickiej wchodził w skład Rady Obrony Państwa. Wszedł także w skład Sejmu II kadencji (1928–1930).
Był jednym z sygnatariuszy tzw. paktu lanckorońskiego. Od 28 maja do 14 września (podawana jest też data 14 listopada) 1923 był wicepremierem oraz ministrem wyznań religijnych i oświecenia publicznego w drugim rządzie Wincentego Witosa. Po przewrocie majowym znalazł się w opozycji do autorytarnych rządów sanacji.
W latach 1928–1935 był senatorem, jak również przewodniczącym klubu senackiego Stronnictwa Narodowego (SN). Sprawował także funkcję szefa struktur SN na terenie Małopolski.
Po wybuchu II wojny światowej bezskutecznie próbował przedostać się do Rumunii. Aresztowany przez NKWD w listopadzie 1939 był przetrzymywany w więzieniu we Lwowie. W marcu 1940 został przewieziony do Moskwy. 14 czerwca 1941 skazano go na 8 lat więzienia za działalność antysowiecką i próbę przekroczenia granicy. Zmarł 14 sierpnia 1941 w więzieniu w Charkowie.