Stateczność jednostki pływającej
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Stateczność – pojęcie z teorii okrętu dotyczące zdolności jednostki pływającej do przeciwstawiania się siłom zewnętrznym mogącym spowodować jego przewrócenie. Wyróżnia się stateczność wzdłużną i poprzeczną.
Uproszczoną definicją stateczności jest stwierdzenie – zdolność powracania do stanu równowagi założonego podczas projektowania oraz określonego podczas normalnej eksploatacji jednostki pływającej, zaburzonego przez siły zewnętrzne (falowanie morza, wiatr itp.).
Przy rozpatrywaniu stateczności poprzecznej podstawowymi pojęciami są: wysokość metacentryczna (dot. tzw. stateczności początkowej) i stateczność przy dużych kątach przechyłu. Ze względu na rodzaj działających sił zewnętrznych stateczność można podzielić na statyczną i dynamiczną.
W przypadku zdecydowanej większości jachtów balastowych mylne jest założenie, jakoby środek ciężkości leżał poniżej środka wyporu. Taki przypadek, który bywa nazywany statecznością ciężaru, można spotkać tylko w niektórych wyczynowych konstrukcjach regatowych.
Gdy środek ciężkości statku leży powyżej środka wyporu mówi się także o stateczności kształtu, a równowaga jednostki w takim przypadku zależna jest od szerokości kadłuba (wodnicy pływania).
W celu zapewnienia właściwej stateczności jednostki i uniknięcia ryzyka jej utraty Międzynarodowa Organizacja Morska wprowadziła specjalne kryteria dla statków towarowych i pasażerskich, będące warunkami dopuszczenia do żeglugi. Specyficzne kryteria dotyczą statku przewożącego ziarno.