Stefan Downar
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Stefan Downar ps. „Dewajtis” (ur. 13 sierpnia 1886 w Wieruszowie, zm. 15 lipca 1942 w Dachau) – polski ksiądz, działacz społeczny, poseł na Sejm w II RP.
Stefan Downar w 1935 roku | |||
Data i miejsce urodzenia |
13 sierpnia 1886 | ||
---|---|---|---|
Data i miejsce śmierci |
15 lipca 1942 | ||
Poseł na Sejm IV kadencji (II RP) | |||
Okres | |||
Odznaczenia | |||
| |||
|
Kraj działania | |||
---|---|---|---|
Data i miejsce urodzenia |
13 sierpnia 1886 | ||
Data i miejsce śmierci |
15 lipca 1942 | ||
Proboszcz w Pyzdrach | |||
Okres sprawowania |
1928–1935 | ||
Proboszcz w Zbrachlinie | |||
Okres sprawowania |
1935–1939 | ||
Wyznanie | |||
Kościół | |||
Diakonat |
18 czerwca 1911 | ||
|
Był synem Andrzeja i Antoniny z domu Ginkowskiej. Ukończył gimnazjum państwowe w Warszawie oraz Wyższe Seminarium Duchowne we Włocławku (w 1911 roku) i Wydział Filozoficzny Uniwersytetu Poznańskiego: w 1925 roku uzyskał dyplom nauczyciela historii szkół średnich i seminariów nauczycielskich.
Po otrzymaniu święceń kapłańskich w 1911 roku został wikariuszem i prefektem szkół powszechnych kolejno w: Widawie, Kole (1912–1913), Parznie (1913–1914) i Łasku (od 1914 roku), następnie od 1916 roku był prefektem w gimnazjum humanistycznym w Pyzdrach (pracował przy jego powstaniu i rozwoju), od 1928 roku był proboszczem w tamtejszej parafii, a od końca 1935 roku – proboszczem parafii w Zbrachlinie (po wyborze na posła biskup Karol Radoński zaproponował mu tę mniejszą parafię, na którą przeniósł się 18 grudnia 1935 roku).
Był członkiem POW, w 1918 roku uczestniczył w akcji rozbrajania Niemców w Pyzdrach. Od 1925 roku pełnił funkcję radnego miejskiego w Pyzdrach, był członkiem Sejmiku i Wydziału Powiatowego w Słupcy i członkiem Rady Powiatowej w Koninie[1].
W 1935 roku został wybrany posłem na Sejm IV kadencji (1935–1938) 45 491 głosami z okręgu nr 19, obejmującego powiaty: kolski i koniński. W czasie tej kadencji pracował w komisjach: oświatowej (do grudnia 1937 roku) i regulaminowej. W październiku 1935 roku i w marcu 1936 roku był wybierany do specjalnej komisji dla rozważenia projektu ustawy o upoważnieniu Prezydenta RP do wydawania dekretów. W interpelacji z lipca 1938 roku zaproponował rozważenie możliwości rozwiązania wszelkich organizacji niemieckich w związku z zagrożeniem narodowosocjalistycznym, w pasie zachodniego pogranicza. Jako poseł przyczynił się do uzyskania przez KUL w Lublinie pełnych praw akademickich[2][1]. Znany był z wypowiedzi skierowanych przeciwko Żydom[3]. W 1937 jako poseł domagał się w Sejmie zakazania Żydom pod sankcją karną produkowania dewocjonaliów chrześcijańskich[4].
Po wybuchu II wojny światowej został aresztowany 21 października 1939 roku przez Niemców, był więziony w Aleksandrowie, od listopada – w zakładzie dla umysłowo chorych w Świeciu i klasztorze oo. Werbistów w Górnej Grupie. Od 28 lutego 1940 roku przebywał w obozie koncentracyjnym Stutthof, od 10 kwietnia tego roku – w Sachsenhausen. 4 maja 1942 roku został przewieziony transportem „inwalidzkim” do obozu koncentracyjnego w Dachau, gdzie zginął w komorze gazowej 15 lipca 1942 roku[1].
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (19 marca 1936)[5]
- Złoty Krzyż Zasługi (11 listopada 1934)[6]
- Medal Niepodległości (19 grudnia 1933)[7]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[8]
- Odznaka pamiątkowa Polskiej Organizacji Wojskowej[8]
- Biblioteka sejmowa – Parlamentarzyści RP: Stefan Downar. [dostęp 2012-06-23].
- Scriptor (opr.): Sejm i Senat 1935–1938 IV kadencja. Warszawa: nakładem Księgarni F. Hoesicka, 1936, s. 129.
- Radiowe audycje szkolne, „Dzień Dobry”, 8 (33), 2 lutego 1938, Cytat: W drugiej interpelacji ks. pos. Downar zwraca uwagę na to. że od pewnego czasu radiowe audycje szkolne przepełnione są utworami autorów obcych duchowi polskiemu, jak Tuwim i Hemar. Interpelant zapytuje pana ministra, czy skłonny jest zapewnić szkole audycje, odpowiadające zasadom wychowania narodowego i religijnego..brak strony (czasopismo)
- Sprawozdanie stenograficzne z 51. posiedzenia Sejmu RP w dniu 20 marca 1937, łamy 51-52.
- M.P. z 1936 r. nr 66, poz. 130 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
- M.P. z 1934 r. nr 259, poz. 338 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
- M.P. z 1933 r. nr 292, poz. 318 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- Poznawajmy Obywateli Zasłużonych. „Świat Zasłużonych”. Nr 2, s. 22, 1934. Warszawa. [dostęp 2020-12-09].
- Nasi parlamentarzyści z II RP. „Głos Słupcy”, 2011-10-19. [dostęp 2012-06-23].brak numeru strony
- ks. Józef Dębiński. Księża diecezji włocławskiej posłami i senatorami w II Rzeczpospolitej. „Studia włocławskie”. 9, s. 460, 2006. [dostęp 2012-06-23].