Stephen Hawking
angielski fizyk teoretyk, profesor w Cambridge / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Stephen Hawking?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Stephen William Hawking (ur. 8 stycznia 1942 w Oksfordzie, zm. 14 marca 2018 w Cambridge[1]) – brytyjski fizyk teoretyczny i matematyczny, profesor Uniwersytetu w Cambridge na katedrze Lucasa (1979–2009)[2][3] oraz w Kalifornijskim Instytucie Technicznym w Pasadenie, związany też z Perimeter Institute for Theoretical Physics[4] (Waterloo, Ontario). Członek Towarzystwa Królewskiego w Londynie (ang. Royal Society) i laureat szeregu nagród, porównywalnych z Nagrodą Nobla jak Nagroda Alberta Einsteina (1978), Złoty Medal Królewskiego Towarzystwa Astronomicznego (1985), Nagroda Wolfa w dziedzinie fizyki (1988), Medal Copleya (2006) i Nagroda Specjalna Fizyki Fundamentalnej (2012).
Stephen Hawking w NASA | |||
Państwo działania | |||
---|---|---|---|
Data i miejsce urodzenia |
8 stycznia 1942 | ||
Data i miejsce śmierci |
14 marca 2018 | ||
profesor | |||
Specjalność: fizyka, kosmologia | |||
Alma Mater | |||
Odznaczenia | |||
Nagrody | |||
Nagroda Wolfa | |||
| |||
| |||
Strona internetowa |
Specjalnościami Hawkinga były teoria względności i astrofizyka, w tym kosmologia. Badał Wielki Wybuch, czarne dziury, problem kwantowania grawitacji i jego związek z tymi zjawiskami. Za jego największe osiągnięcia uważa się[potrzebny przypis]:
- twierdzenie o osobliwościach – wspólnie z Rogerem Penrose’em udowodnił, że ogólna teoria względności (OTW) Einsteina zawiera osobliwości czasoprzestrzenne;
- przewidzenie, że czarne dziury powinny wysyłać promieniowanie, nazwane potem promieniowaniem Hawkinga[5][6][7] lub Bekensteina-Hawkinga; umożliwiło to obliczenie temperatury tych ciał i doprowadziło do paradoksu informacyjnego.
Hawking był też wpływowym popularyzatorem; za życia opublikował kilka książek tego typu. Pierwsza z nich – Krótka historia czasu – znajdowała się na liście bestsellerów „British Sunday Times” przez rekordowy czas 237 tygodni (ponad czterech lat)[8]. W swojej twórczości popularyzatorskiej i publicznych wystąpieniach zabierał też głos na tematy inne niż fizyka i astronomia, takie jak astrobiologia, futurologia, filozofia – w tym metafizyka i etyka – oraz polityka.
Hawkinga wyróżniały też inne członkostwa oraz odznaczenia:
- Royal Society for the encouragement of Arts, Manufactures & Commerce;
- Royal Society of Arts (członek honorowy);
- Papieska Akademia Nauk (dożywotnio)[9];
- Order Towarzyszy Honoru,
- Komandoria Orderu Imperium Brytyjskiego (CBE);
- Prezydencki Medal Wolności – najwyższe odznaczenie cywilne USA[10].
Jeszcze za życia Hawkinga powstały o nim biograficzne filmy dokumentalne i fabularne. Opowiadały nie tylko o jego badaniach, ale też zmaganiach z niepełnosprawnością – przez większość dorosłego życia był częściowo sparaliżowany i pozbawiony mowy.