Szyb (górnictwo)
wyrobisko kapitalne górnicze pionowe / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Szyb (górnictwo)?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Szyb (niem. Schacht, żarg. szacht [w Zagłębiu Ostrawsko-Karwińskim][1] ) – wyrobisko kapitalne górnicze pionowe[1] lub pochyłe (zob. szyb pochyły) o nachyleniu powyżej 45° o przekroju poprzecznym powyżej 4 m² i znacznej głębokości, prowadzące z powierzchni terenu do położonego w głębi ziemi złoża kopaliny użytecznej lub łączące wyrobiska poziome pod ziemią.
- Szyb ślepy – wyrobisko pionowe niemające ujścia na powierzchnię i łączące wyrobiska poziome pod ziemią.
- Szybik – szyb o średnicy mniejszej niż 3,0 m (w przypadku szybu o przekroju kołowym) lub szyb o powierzchni przekroju poprzecznego w świetle obudowy mniejszej niż 15 m².
Zobacz też: inne znaczenia słowa „szyb”. |
Szyby służą do udostępnienia złoża[1] oraz są głównymi wyrobiskami komunikacyjnymi i wentylacyjnymi kopalni. Posadowienie obudowy szybu to stopa szybowa. Szyb składa się z nadszybia, rury szybowej, podszybia i rząpia. Nad szybem na powierzchni terenu znajduje się wieża szybowa, nad wylotem szybu położone jest nadszybie i zrąb. Na kolejnych poziomach kopalni bezpośrednio do szybu przylegają podszybia. Dolna część szybu, leżąca poniżej najgłębszego poziomu wydobywczego, nosi nazwę rząpia. Odcinek szybu między nadszybiem a rząpiem nazywany jest rurą szybową. Rura szybowa szybu podzielona jest na przedziały:
- transportowy – przeznaczony do transportu materiału urobku i ludzi;
- drabinowy – służący do zejścia i wyjścia ludzi w przypadku uszkodzenia wyciągu;
- kablowo rurowy – do zawieszania kabli energetycznych i telekomunikacyjnych, rurociągów sprężonego powietrza, wody, płynnej podsadzki;
- przedział skipowy – wydzielony jest obok przedziału transportowego w niektórych głębokich szybach o dużym przekroju.