Thomas Say
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Thomas Say (ur. 27 czerwca 1787, zm. 10 października 1834) – amerykański biolog, zoolog, entomolog, karcynolog, malakolog, konchiolog[1], taksonom, farmaceuta[2]. Nazywany ojcem amerykańskiej entomologii. Był założycielem Amerykańskiego Towarzystwa Entomologicznego (Entomological Society of America). Był autorem pierwszej wydanej w Stanach Zjednoczonych pracy poświęconej entomologii American Entomology (1824-1828)[1].
Data i miejsce urodzenia | |||
---|---|---|---|
Data i miejsce śmierci | |||
Zawód, zajęcie |
biolog, zoolog, entomolog, karcynolog, konchiolog, malakolog, taksonom, farmaceuta | ||
|
Say urodził się w Filadelfii w rodzinie kwakrów[3]. Pracę zawodową zaczynał jako aptekarz w rodzinnym mieście. Był przyrodnikiem samoukiem, ale w już wieku 25 lat został członkiem założycielem Academy of Natural Sciences of Philadelphia.
W 1818 Say towarzyszył kierującemu Akademią Williamowi Maclure w ekspedycji na przybrzeżne wyspy Georgii i Florydy. W latach 1819-20 już jako zoolog uczestniczył w ekspedycji majora Stephena H. Longa w Góry Skaliste. Podczas tych wypraw Say pierwszy opisał[3] kojota, lisa płowego, tyrana bahamskiego, gołębia pręgosternego, Sayornis saya (Say's phoebe), strzyżyka Salpinctes obsoletus, łuszczaka Carduelis psaltria, trznadla Chondestes grammacus, kardynała Passerina amoena, lasówkę zielonkawą. W 1823, Say był zoologiem wyprawy Longa do wodospadów na rzece Missisipi.
Say był zapalonym pasjonatem, żył skromnie w pomieszczeniach Academy of Natural Sciences w Filadelfii. Cały swój czas poświęcał zoologii, opisom taksonomii. Opisał ponad 1000 nowych gatunków chrząszczy, oraz 400 innych owadów. Około 400 gatunków pochodziło z terenów Indiany[3]:
- 205 błonkoskrzydłych (pszczoły, mrówkowate)
- 111 móchówek (muchy, komarowate)
- 17 chrząszczy
- 38 pluskwiaków różnoskrzydłych (wtykowate, Pentatomoidea)
- 11 pluskwiaków równoskrzydłych (cykadowate)
- 1 sieciarka
- 5 Ephemerida (jętek)
- 16 ważek (m.in. ważki równoskrzydłe)
Do gatunków po raz pierwszy opisanych przez Saya należą[3] między innymi:
- hutia kubańska (1822)
- Melanotus fissilis
- Solenopsis molesta (mrówkowate)
- Diabrotica longicornis
- Blissus leucopterus
- Eleodes opaca
- Eleodes suturalis
- Phytophaga destructor
- Dolerus arvensis
- Leptinotarsa decimlineata (chrząszcz z Kolorado)
- Trichobaris trinotata (z rodziny sówkowate)
- Cassida bivittata
- Epicaerus imbricatus (chrząszcz)
- Orchestes pallicornis
- Anthonomus quadrigibbus
- Aegeria exitiosa
- Erythroneura comes
- Anthonomus signatus (ryjkowcowate)
- Saperda calcarata
- Lixus concavus (ryjkowcowate)
- Mylabris obtectus
- Scolytus quadrispinosus
- Anopheles quadrimaculatus (moskity)
- Anopheles punctipennis (moskity)
- Culex quinquefasciatus (komarowate, rodzina Culex)
- Melanoplus bivittatus
- Systena taeniata