Dur brzuszny (łac.typhus abdominalis), zwany dawniej tyfusem lub tyfusem brzusznym – ogólnoustrojowa choroba bakteryjna wywołana Gram-ujemnymi pałeczkami Salmonella enterica, serotyp Typhi (Salmonella typhi). Wywołują ją bakterie z grupy salmonelli, które w temperaturze 60 °C giną już po kilkunastu minutach. Źródłem zakażenia może być brudna woda, nieumyte owoce, a także nieczystości zawierające w sobie pałeczki SalmonellaTyphi. Charakteryzuje się gorączką (powoli narastającą, aż do osiągnięcia ok. 40 stopni), krańcowym wyczerpaniem, bólami brzucha, objawami zatrucia endotoksyną (splątanie) i różową wysypką, tak zwaną „różyczką durową”, czyli rumieniową wysypką plamisto-grudkową zlokalizowaną na skórzeklatki piersiowej lub nadbrzusza. Tym objawom towarzyszy także powiększenie wątroby, śledziony i węzłów chłonnychszyi oraz zapalenie spojówek. Pomimo gorączki występuje względne spowolnienie pracy serca – jest to objaw Fageta[1].