Wikipedysta:DariuszS/brudnopis2
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
William Wilberforce (ur. 24 sierpnia 1759, zm. 29 lipca 1833) był brytyjskim politykiem, filantropem i przywódcą ruchu abolicjonistycznego stawiającego sobie za cel zniesienie niewolnictwa. Urodził się w Kingston upon Hull w hrabstwie Yorkshire, gdzie w roku 1780 rozpoczął swoją karierę polityczną; w latach 1784-1812 był niezależnym deputowanym do parlamentu z okręgu Yorkshire. W roku 1785, doświadczył nawrócenia religijnego i został ewangelikiem, co spowodowało zmianę jego stylu życia i przejawiało się w pasji reformatorskiej, która nie opuściła go już aż do końca życia. W 1787 roku nawiązał kontakt z Thomasem Clarksonem i grupą przeciwników handlu niewolnikami, wśród nich byli Grenvill Sharp, Hannah More i Charles Middleton. Przekonali oni Wilberforce'a do programu ruchu abolicjonistycznego i wkrótce stał się one liderem tego ruch w Anglii. Przez dwadzieścia sześć lat prowadził w brytyjskim parlamencie kampanię przeciwko handlowi niewolnikami, co w konsekwencji w roku 1807 doprowadziło do uchwalenia ustawy zakazującej handlu niewolnikami (ang. The Slave Trade Act).
William Wilberforce Portret pędzla Karla Antona Hickela, około 1794 | |||
Data i miejsce urodzenia | |||
---|---|---|---|
Data i miejsce śmierci | |||
Deputowany z okręgu Kingston upon Hull | |||
Okres |
od 24 lipca 1920 | ||
Przynależność polityczna |
Niezależny | ||
Deputowany z okręgu Yorkshire | |||
Okres |
od 29 listopada 1784 | ||
Deputowany z okręgu Bramber | |||
Okres |
od 24 listopada 1812 | ||
| |||
|
Wilberforce podkreślał znaczenie religii, moralności i wykształcenia. Był niestrudzonym orędownikiem wielu szlachetnych spraw i prowadził na ich rzecz liczne kampanie. A zatem wspierał działania Towarzystwa Walki z Występkiem (ang. Society for Suppression of Vice), prace misyjne Brytyjczyków w Indiach, utworzenie wolnej kolonii w Sierra Leone, założenie towarzystwa misyjnego Church Mission Society; popierał też działalność Towarzystwa Zapobiegania Okrucieństwu wobec Zwierząt (ang. Society for the Prevention of Cruelty to Animals). Będąc w zasadzie konserwatystą opowiadał się za ustawodawstwem represyjnym, co ściągnęło na niego oskarżenia o to, że prowadząc kampanie przeciwko niewolnictwu za granicą, nie zauważał niesprawiedliwości na własnym podwórku.
Od roku 1826, kiedy przestał być parlamentarzystą ze względu na pogarszające się zdrowie, Wiberforce popierał działania na rzecz całkowitego zniesienia niewolnictwa. Działanie te doprowadziły do uchwalenia w 1833 roku ustawy Slavery Abolition Act, która znosiła niewolnictwo na obszarze prawie całego Imperium Brytyjskiego. Wilberforce umarł trzy dni po tym, jak dowiedział się, że przeprowadzenie ustawy przez parlament nie budziło wątpliwości. Został pochowany w Opactwie westminsterskim, blisko swojego przyjaciela Williama Pitta.