Wikipedysta:Mpn/brudnopis/B090
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Brachiozaur (Brachiosaurus) – rodzaj wymarłego dinozaura, zauropoda żyjącego w Ameryce Północnej w jurze późnej, około 154–153 miliony lat temu. Opisany został przez amerykańskiego paleontologa Elmera S. Riggsa w 1903 na podstawie skamieniałości znalezionych w dolinie rzeki Kolorado w USA. Riggs nadał mu nazwę Brachiosaurus altithorax. Nazwa rodzajowa pochodzi ze starożytnej greki i oznacza "ramiennego jaszczura". Odnosi się ona do nieproporcjonalnie długich ramion. Epitet gatunkowy znaczy "wysoką klatkę piersiową". Długość brachiozaura szacuje się na pomiędzy 18 a 21 m, masę ciała zaś na między 28,3 a 58 ton. Zwierzę cechowało się małą głową, nieproporcjonalnie długą szyją i ogólnie wielkimi rozmiarami – są to wszystko cechy typowe dla zauropodów. Nietypowo dla członków tej grupy Brachiosaurus miał przednie kończyny dłuższe od tylnych, co skutkowało pochylonym ku tyłowi tułowiem i względnie krótszym ogonem.
Brachiosaurus | |||
Riggs, 1903[1] | |||
Okres istnienia: 154–153 mln lat temu | |||
Holotypowy szkielet | |||
Systematyka | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Typ | |||
Podtyp | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Infragromada | |||
Nadrząd | |||
Rząd | |||
Podrząd | |||
Infrarząd | |||
(bez rangi) | Macronaria | ||
Rodzina | |||
Rodzaj |
brachiozaur | ||
Gatunki | |||
| |||
| |||
|
Od nazwy rodzajowej Brachiosaurus pochodzi nazwa rodziny brachiozaurów (Brachiosauridae), obejmującej kilka podobnych do niego zauropodów. Najpopularniejsze przedstawienia brachiozaura nie obrazują w rzeczywistości jego, a Giraffatitan, rodzaj Brachiosauridae z tańzańskiej formacji Tendaguru, pierwotnie opisany w 1914 przez niemieckiego paleontologa Wernera Janenscha jako gatunek brachiozaura, B. brancai. Do osobnego rodzaju przeniesiono go w 2009. Na podstawie znalezisk w Afryce i Europie nazywano 3 inne gatunki Brachiosaurus, jednak 2 z nich nie uznaje się już za pewne, a ostatni przeniesiono do odrębnego rodzaju Lusotitan.
Najkompletniejszym znaleziskiem pozostaje holotyp. Do rodzaju zalicza się tylko kilka innych okazów, co czyni brachiozaura jednym z rzadszych zauropodów formacji Morrison. Uważa się za roślinożercę żywiącego się wysoką roślinnością, być może ogryzającego rośliny na wysokościach do 9 m. W przeciwieństwie do wielu innych zauropodów nie potrafił stawać na tylnych kończynach. Podawano go jako przykład dinozaura najprawdopodobniej zmiennocieplne z powodu wielkich rozmiarów ciała i zapotrzebowania na pokarm, ale nowe badania sugerują, że był ciepłokrwisty. Należy do najbardziej ikonicznych nieptasich dinozaurów, a kiedyś zaliczano go i do największych. Pojawiał się w kulturze popularnej, w tym w 1993 w filmie Park Jurajski.