Zero z Akutan
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Zero z Akutan, znane również jako Zero Kogi oraz Zero z Aleutów – egzemplarz japońskiego myśliwca Mitsubishi A6M Zero typu 0, modelu 21, który rozbił się podczas II wojny światowej na wyspie Akutan, wchodzącej w skład znajdującego się w obrębie należącego do Stanów Zjednoczonych ówczesnego Terytorium Alaski[1] archipelagu Aleutów.
Amerykanie przejęli Zero z Akutan w lipcu 1942, stało się ono drugim zdatnym do użytku samolotem tego typu przechwyconym przez Stany Zjednoczone w czasie wojny oraz pierwszym, który wzbił się w powietrze. Po dokonaniu niezbędnych napraw amerykańscy piloci poddali maszynę serii badań w locie. W rezultacie przeprowadzonych badań pozyskano informacje, dzięki którym amerykańscy stratedzy mogli opracować taktyki pomocne w pokonaniu tego podstawowego myśliwca Japońskiej Cesarskiej Marynarki Wojennej.
Zero z Akutan określano mianem „zdobyczy nieomal bezcennej dla Stanów Zjednoczonych”[2] oraz „najprawdopodobniej jednej z najbardziej istotnych zdobyczy całej wojny na Pacyfiku”[3]. Japoński historyk Masatake Okumiya wyraził pogląd, że przejęcie tego samolotu było wydarzeniem „o nie mniejszej doniosłości” niż japońska porażka pod Midway oraz że „znacząco przyspieszyło ostateczną kapitulację Japonii”[4]. Z drugiej jednak strony, nie brak krytyków, takich jak John Lundstrom, kwestionujących „twierdzenia, jakoby dopiero analiza myśliwca Kogi umożliwiła opracowanie taktyki skutecznego zwalczania tego obrosłego legendą samolotu”.
Zero z Akutan uległo zniszczeniu w wyniku wypadku podczas lotów treningowych w 1945. Fragmenty wraku eksponowane są w kilkunastu muzeach rozsianych po całych Stanach Zjednoczonych.