Herakliusi
From Wikipedia, the free encyclopedia
Herakliu (Greqisht: Ἡράκλειος Herakleios; rreth 575 - 11 shkurt 641) ishte perandor bizantin nga viti 610 deri në vitin 641. Ngritja e tij në pushtet filloi në vitin 608, kur ai dhe babai i tij, Herakliu i Vjetër, ekzarku i Afrikës, udhëhoqën një revoltë kundër uzurpatorit jo-popullor Fokas.
Herakliu | |
---|---|
Perandori i Romakëve | |
Perandori Bizantin | |
Mbretërimi | 5 tetor 610 – 11 shkurt 641 |
Paraardhës | Fokas |
Pasardhës | Constatine III Heraklonas |
Bashkë-perandorët | Constatine III (613–641) Heraklonas (638–641) |
Bashkëshort | Eudokia Martina |
Fëmijë | Constatine III Heraklonas John Athalarichos (jo i ligjshëm) Martinus David Tiberius |
Dinastia | Dinastia Herakliane |
I ati | Herakliu Plaku |
E ëma | Epifania |
U lind | Rreth 575 Kapadokia, Perandoria Bizantine (tani Kapadokia, Turqi) |
Vdiq | 11 shkurt 641 (65 vjet) Kostandinopoja, Perandoria Bizantine (tani Stambolli, Turqi) |
Mbretërimi i Herakliut u shënua nga disa fushata ushtarake. Në vitin kur Herakliu erdhi në pushtet, perandoria u kërcënua në kufij të shumtë. Herakliu menjëherë mori drejtimin e Luftës Bizantine–Sasane të viteve 602–628. Betejat e para të fushatës përfunduan me humbje për Bizantinët; ushtria persiane luftoi drejt Bosforit por Konstandinopoja ishte e mbrojtur nga mure të padepërtueshme dhe një marinë e fortë dhe Herakliu ishte në gjendje të shmangte humbjen totale. Shpejt pasi, ai nisi reformat për të rindërtuar dhe forcuar ushtrinë. Herakliu i dëboi persët nga Azia e Vogël dhe u fut thellë në territorin e tyre, duke i mundur ata vendosmërisht në vitin 627 në Betejën e Ninevehut. Mbreti Persian Khosrow II u përmbys dhe u ekzekutua nga djali i tij Kavad II, i cili shpejt paditi për një traktat paqeje, duke rënë dakord të tërhiqej nga i gjithë territori i pushtuar. Në këtë mënyrë marrëdhëniet paqësore u rivendosën në dy perandoritë e tensionuara thellë.
Herakliu humbi shumë nga tokat e tij të sapo rimarra nga pushtimet myslimane. Duke dalë nga Gadishulli Arabik, myslimanët shpejt pushtuan Perandorinë Sasaneze. Në vitin 634 myslimanët marshuan në Sirinë Romake, duke mundur vëllanë e Herakliut Teodorin. Brenda një periudhe të shkurtër kohe, arabët pushtuan Mesopotaminë, Armeninë dhe Egjiptin.
Herakliu hyri në marrëdhënie diplomatike me kroatët dhe serbët në Ballkan. Ai u përpoq të riparonte skizmën në kishën e krishterë në lidhje me monofizitët, duke promovuar një doktrinë kompromisi të quajtur Monotelitizëm. Kisha e Lindjes (e quajtur zakonisht Nestoriane) ishte gjithashtu e përfshirë në proces. Përfundimisht, ky projekt i unitetit u refuzua nga të gjitha palët e mosmarrëveshjes.