Kongresi i Vjenës
From Wikipedia, the free encyclopedia
Kongresi i Vjenës u hap me 18 shtator 1814 dhe u mbyll më 8 qershor 1815 dhe u quajt Epoka e Restaurimit. Kongresi kishte për qëllim të freskoj kufijtë e vendeve në Evropë dhe të rregulloj konflikte për tokat nën Evropë edhe jashtë Evropës.
Ky artikull është i cunguar. Ju mund të ndihmoni Wikipedian duke e zgjeruar atë. |
Pas fundit të Perandorisë Franceze që kishte në krye Napoleon Bonapartin ne 1799-1804, kufijtë e monarkive evropiane kishin ndryshuar rrënjësisht. Mbretërit evropianë donin të ndanin kontinentin evropian sipas interesave të tyre. Për të mos shkaktuar konflikte të tjera që dobësonin ekonomikisht mbretëritë evropiane, u mblodhën përfaqësues të shteteve evropiane në vitin 1814 në Vjenë, një kongres, që kishte si çështje ndarjen e duhur për shtetet evropian. Ne kongresin e Vjenes moren pjese fuqite e medha fituese, te cilat luajten rolin kryesor si: Anglia, Prusia, Austria dhe Rusia. Në Kongresin e Vjenës, u mblodhën nga një përfaqësues nga çdo shtet evropian, për të diskutuar ndarjen territoriale të Evropës. Rolin kryesor në këtë kongres e luajtën Anglia, Austria, Prusia dhe Rusia.
Përfaqësuesit u ngritën debat mbi plaçkën e luftës, të cilët Napoleon Bonaparti I humbi,të cilat ishin territori, pasuritë etj. Objektivi i Kongresit ishte të siguronte një plan afatgjatë paqeje për Evropën duke zgjidhur çështjet kritike që lindin nga Luftërat Revolucionare Franceze dhe Luftërat Napoleonike përmes negociatave. Qëllimi nuk ishte thjesht rivendosja e kufijve të vjetër, por ndryshimi i madhësisë së fuqive kryesore në mënyrë që ata të mund të balanconin njëri-tjetrin dhe të qëndronin në paqe, duke qenë në të njëjtën kohë barinj për fuqitë më të vogla.
Në përgjithësi, liderët konservatorë si von Metternich u përpoqën gjithashtu të frenonin ose eliminonin lëvizjet republikane, liberale dhe revolucionare të cilat, nga këndvështrimi i tyre, kishin përmbysur rendin kushtetues të regjimit të lashtë evropian dhe që vazhduan ta kërcënonin atë.
Në tryezën e negociatave, pozicioni i Francës ishte i dobët në raport me atë të Britanisë, Prusisë, Austrisë dhe Rusisë, pjesërisht për shkak të strategjisë ushtarake të liderit të saj diktatorial gjatë dy dekadave të mëparshme dhe humbjes së tij të fundit. Në marrëveshjen që palët arritën, Franca duhej të hiqte dorë nga të gjitha pushtimet e saj të fundit, ndërsa tre fuqitë e tjera kryesore bënë fitime të mëdha territoriale. Prusia shtoi territorin nga shtetet më të vogla: Pomerania suedeze, pjesa më e madhe e Mbretërisë së Saksonisë dhe pjesa perëndimore e ish-Dukatit të Varshavës. Austria fitoi pjesën më të madhe të Italisë veriore. Rusia shtoi pjesën qendrore dhe lindore të Dukatit të Varshavës. Të gjithë ranë dakord për ratifikimin e Mbretërisë së re të Holandës, e cila ishte krijuar vetëm disa muaj më parë nga territori i dikurshëm austriak. Sfondi i menjëhershëm ishte humbja dhe dorëzimi i Francës Napoleonike në maj 1814, i cili i dha fund 23 viteve të luftës pothuajse të vazhdueshme. Negociatat vazhduan pavarësisht nga shpërthimi i luftimeve të shkaktuara nga kthimi i Napoleonit nga mërgimi dhe rifillimi i pushtetit në Francë gjatë Njëqind Ditëve të Marsit deri në Korrik 1815.
Marrëveshja e Kongresit u nënshkrua nëntë ditë përpara humbjes përfundimtare të Napoleonit në Waterloo më 18 qershor 1815. Disa historianë kanë kritikuar rezultatet e Kongresit për shkaktimin e shtypjes së mëvonshme të lëvizjeve kombëtare, demokratike dhe liberale, dhe është parë si një zgjidhje reaksionare në dobi të monarkëve tradicionalë. Të tjerë e kanë lavdëruar Kongresin për mbrojtjen e Evropës nga luftërat e mëdha të përhapura për gati një shekull.