Titi
From Wikipedia, the free encyclopedia
Titus Caesar Vespasianus (/taɪtəs/ TY-təs; 30 dhjetor 39 - 13 shtator 81) ishte perandor romak nga viti 79 deri në 81. Anëtar i dinastisë Flaviane, Titi e trashëgoi fronin nga i ati Vespasian pas vdekjes.
Perandori Titi | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Perandor romak | |||||||||
Perandor romak | 24 qershor 79 – 13 shtator 81 | ||||||||
Paraardhës | Vespaziani | ||||||||
Pasardhës | Domitian | ||||||||
regjent | Julia Flavia | ||||||||
Gra |
| ||||||||
| |||||||||
Dinastia | Flaviane | ||||||||
I ati | Vespaziani | ||||||||
E ëma | Domitila | ||||||||
U lind | 30 dhjetor 39 Romë, Itali | ||||||||
Vdiq | 13 shtator 81 (41 vjeç) Romë, Itali | ||||||||
Varrimi | Romë |
Para se të bëhej perandor, Titi fitoi famë si një komandant ushtarak, duke I shërbyer babait të tij në Judea gjatë Luftës së Parë Hebreje-Romake. Fushata u ndal me një ndërprerje të shkurtër me vdekjen e perandorit Nero në vitin 68, duke filluar përkrahjen për Vespasian fuqinë perandorake gjatë Vitit të Katër Perandorëve. Kur Vespasiani u shpall Perandor më 1 korrik 69, Titit u ngarkua për t'i dhënë fund rebelimit hebre. Në vitin 70 ai rrethoi dhe pushtoi Jeruzalemin dhe shkatërroi qytetin dhe tempullin e dytë. Për këtë arritje Tititit iu dhurua një triumf; Harku i Titit i cili përkujton fitoren e tij deri më ditët e sotme. Gjatë sundimit të babait të tij Titi fitoi famë në Romë duke shërbyer si prefekt i Gardës Pretoriane dhe për të mbajtur një marrëdhënie të diskutueshme me mbretëreshën hebreje Berenice. Pavarësisht shqetësimeve për karakterin e tij, Titi mori një përkrahje të madhe pas vdekjes së perandorit Vespasian në 79 i cili u konsiderua një perandor i mirë nga Suetonius dhe historianë të tjerë bashkëkohorë.
Si perandor, Titi është i njohur më së shumti për kompletimin e Koloseut dhe për zemërgjerësinë e tij në lehtësimin e vuajtjeve të shkaktuara nga dy katastrofa, shpërthimi i malit Vesuvius në vitin 79 pas Krishtit dhe një zjarri në Romë në vitin 80.
Pas mezi dy viteve në detyrë, Titus vdiq nga ethet më 13 shtator 81. Ai u hyjnizua nga Senati Romak dhe u pasua nga vëllai i tij i vogël Domiani.