Deng Şiaoping
Çinli politikacı / From Wikipedia, the free encyclopedia
Deng Şiaoping (Türkçe okunuşu: Dınğ Şiavpinğ; Basitleştirilmiş Çince: 邓小平; Geleneksel Çince: 鄧小平; pinyin: Dèng Xiǎopíng; Wade–Giles: Teng Hsiao-p'ing; Dinle (yardım·bilgi)) (d. 22 Ağustos 1904 – ö. 19 Şubat 1997), Çinli reformist devlet adamı, politikacı. 1978 - 1992 yıllarında Çin'in de facto devlet başkanıydı.
Deng Şiaoping Basitleştirilmiş Çince: 邓小平 | |
---|---|
Deng Şiaoping, 1979 yılında ABD'ye resmî ziyaret yaparken. Arka plandaki şahıs, o dönemdeki ABD Başkanı Jimmy Carter'dır. | |
Çin Komünist Partisi Merkezi Danışma Komisyonu Başkanı | |
Görev süresi 13 Eylül 1982 - 2 Kasım 1987 | |
Yerine geldiği | Yeni makam |
Yerine gelen | Chen Yun |
Çin Komünist Partisi Merkezi Askeri Komisyonu Başkanı | |
Görev süresi 28 Haziran 1981 - 9 Kasım 1989 | |
Yerine geldiği | Hua Guofeng |
Yerine gelen | Jiang Zemin |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 22 Ağustos 1904(1904-08-22) Guang'an, Sichuan |
Ölüm | 19 Şubat 1997 (92 yaşında) |
Evlilik(ler) | Zhang Xiyuan (张锡瑗) (1928-1929) Jin Weiying (金维映) (1931-1939) Zhuo Lin (卓琳) (1939-1997) |
Çocuk(lar) | Deng Lin Deng Pufang Deng Nan Deng Rong Deng Zhifang |
Dini | Ateizm |
Çin Halk Cumhuriyeti'nde Mao Zedong'tan sonra iktidarı alan ve aralarında Mao'nun karısının da bulunduğu "dörtlü çete" olarak bilinen grubu tasfiye ederek, 1978 yılında Çin Komünist Partisi'nin başına geçen Deng, Mao'nun tersine önceliği ideoloji yerine ekonomiye verdi. Ülkeye daha fazla yabancı yatırımcı çekmek ve Çin ekonomisini geliştirmek için kapıları açtı. Çin'de yaşanan köklü değişimler, Jimmy Carter, Richard Nixon, Kraliçe II. Elizabeth gibi isimlerin desteğiyle yayıldı. Tepkilere aldırmadan reformlarını sürdüren Deng'e karşı, Çin Komünist Partisi'nin yönetimi altındaki hükûmetin siyasi yozlaşma içinde olduğunu ve baskıcı bir tutum takındığını düşünenler, 1989 Tiananmen Meydanı Olayları'nda gelişen katliamla birlikte Şiaoping'in de sonunu hazırladı. Bir dönem Time dergisi'nde yılın adamı seçilen, Çin'in her yanı heykelleri ve billboard'larıyla donatıldı.