Röle
tamamen izole edilmiş ikinci bir devre tarafından bir elektrik devresinin açılıp kapanmasına izin veren elektrikli cihaz / From Wikipedia, the free encyclopedia
Röle, elektriksel olarak çalıştırılan, elektromanyetik bir anahtardır. Yani üzerinden akım geçtiği zaman çalışan devre elemanıdır. Röle; bobin, palet ve kontak olmak üzere üç bölümden meydana gelir. Bobin kısmı rölenin giriş kısmıdır. Palet ve kontak kısmının bobin ile herhangi bir elektriksel bağlantısı yoktur. Röle, tek veya çoklu kontrol sinyalleri için birçok giriş terminali ve birçok çalışma kontağı terminalinden oluşur. Röle, birden çok kontak düzenlemesinde, örneğin; kontakları temas ettirme, kontakların temasını kesme veya bu iki durumun kombinasyonları gibi herhangi bir sayıda kontaklı olabilir.
Röleler, bağımsız bir düşük güç sinyali ile bir devreyi kontrol etmenin gerekli olduğu veya birkaç devrenin tek bir sinyal tarafından kontrol edilmesi gereken yerlerde kullanılır. Röleler ilk olarak uzun mesafe telgraf devrelerinde sinyal tekrarlayıcı olarak kullanıldı: bir devreden gelen sinyali başka bir devre üzerinden ileterek yeniler. Röleler, telefon santrallerinde ve ilk bilgisayarlarda mantıksal işlemleri gerçekleştirmek için yaygın olarak kullanıldı.
Rölenin geleneksel biçimi, kontakları kapatmak veya açmak için bir elektromıknatıs kullanır, ancak kontrol için hareketli parçalara güvenmeden yarı iletken özelliklerini kullanan katı hal rölesindeki (İngilizce: solid-state relay) gibi başka çalışma prensipleri de icat edildi. Kalibreli çalışma özelliklerine sahip röleler ve bazen birden fazla çalışma bobini, elektrik devrelerini aşırı yükten veya arızalardan korumak için kullanılır; modern elektrik güç sistemlerinde bu işlevler hala "koruyucu röleler" denilen dijital cihazlar tarafından gerçekleştirilir.
Mandallamalı (İngilizce: latching) röleler, anahtarı kalıcı olarak çalıştırmak için yalnızca tek kontrol güç darbesi gerektirir. İkinci bir kontrol terminallerine uygulanan başka bir darbe veya zıt kutuplu bir darbe anahtarı sıfırlarken, aynı türden tekrarlanan darbelerin hiçbir etkisi yoktur. Manyetik kilitleme röleleri, kesilen gücün rölenin kontrol ettiği devreleri etkilememesi gereken uygulamalarda kullanışlıdır.
Rölenin kontakları normalde açık ("ingilizce: Normally Open - NO"), normalde kapalı ("ingilizce: Normally Closed - NC") veya kontakta değişen cinsten olabilir.
Röleler transistör gibi çalışır örneğin basit bir 3 bacaklı rölede akım verdiğiniz zaman şasedeki kol diğer taraftaki akımı açar yani kontrol için kullanılabilir. Yalnızca transistörlerden bir farkları vardır:direnç ile kullanmak gerekmez. Bobin iki kontağı mıknatısladığı zaman rölenin bir kontağı açılır bir kontağı kapanır.
Röleler düşük akımlar ile çalışan elektromanyetik bir anahtardır. Üzerinde bulunan elektromanyetik bobine rölenin türüne uygun olarak bir gerilim uygulandığında bobin mıknatıs özelliği kazanır ve karşısında duran metal bir paleti kendine doğru çekerek bir veya daha fazla kontağı birbirine irtibatlayarak bir anahtar görevi yapar.
Tristör ve Triyak'ların imal edilmesinden sonra popülerliğini kaybeden röleler yine de birçok alanda hala kullanılmaktadır. Tristör ve triyak'lara göre tek avantajı tek bir bünye içinde birden fazla anahtar kontağına sahip olabildiği için birden fazla yükü aynı anda açabilir veya kapatabilir hatta aynı anda bazı yükleri açıp bazıların kapatabilir. Bu işlem tamamen rölenin kontaklarının dizaynı ile ilişkilidir. Röleler hem A.C. hem D.C.’de çalıştırmak üzere kullanılabilirler. Genel olarak; röleler anahtar (ing: switch) ve ölçen röleler olmak üzere ikiye ayrılırlar. Ayrıca; röleler çalışma, kullanılış maksadı ve devreye bağlanış şekline göre de gruplandırılırlar.