Rang zaryadi
From Wikipedia, the free encyclopedia
Rang zaryadi kvant xromodinamikasidagi glyuonlar va kvarklarga oid kvant soni. Bu elementar zarralar bir-biri bilan elektr zaryadlari oʻzaro taʼsirlashganidek, harakat qiladi, ammo ikkita belgili elektr zaryadlaridan farqli oʻlaroq u uchta rangga ega. Ular „qizil“ ®, „yashil“ (g) va „koʻk“ (b) deb ataladi, lekin bu nomlarning biz kundalik hayotda koʻradigan ranglar bilan hech qanday aloqasi yoʻq. Har bir rang uchun anti-rang ham mavjud: „antiqizil“, „antiyashil“ va „antikoʻk“.
Bu maqolada manbalar <ref></ref> teglariga olinmagan yoki umuman koʻrsatilmagan. |
Ranglar tushunchasi kvant xromodinamikasini yaratish jarayonida bir xil kvant raqamlariga ega boʻlgan kvarklarning nuklonlarda Pauli qoidasini buzmagan holda qanday qilib birga mavjud boʻlishini tushuntirish uchun taklif qilingan.
Barionlar va mezonlarni tashkil etuvchi kvarklar oʻziga xos rangga ega. Barionlar turli rangdagi uchta kvarkdan iborat boʻlib, ularning superpozitsiyasi rangsiz yoki „oq“ zarrachani hosil qiladi. Mezonlar bir xil rangdagi kvark va antikvarkdan, aniqrogʻi rang va antikolordan iborat boʻlib, ular birgalikda rangsiz zarrachalarni ham hosil qiladi.
- Kvarklarning ranglari (qizil, yashil, ko'k) birgalikda rangsiz barionni beradi.
- Antikvark ranglari (qizilga qarshi, yashilga qarshi, ko'k rangga qarshi) birlashganda rangsiz antipartikulni ham beradi.
Glyuonlar bilan bogʻliq vaziyat anchagina murakkab boʻlib, glyuonlarning rang zaryadlari turli xil ranglar va antikolorlarning kombinatsiyasi bilan tavsiflanadi. Umuman, jami 8 ta glyuon mavjud: 6 ta rangli va 2 ta rangsiz.
Rangsiz glyuonlar: