Danh sách phim Việt Nam được gửi tranh Giải Oscar cho phim quốc tế hay nhất
bài viết danh sách Wikimedia / From Wikipedia, the free encyclopedia
Việt Nam đã bắt đầu gửi phim điện ảnh tham gia tranh cử Giải Oscar cho hạng mục Phim quốc tế hay nhất từ năm 1993. Hạng mục này trước đây có tên là Giải Oscar cho Phim nói tiếng nước ngoài hay nhất,[lower-alpha 1] do Viện Hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật Điện ảnh Hoa Kỳ (AMPAS) trao tặng hàng năm cho một phim điện ảnh dài được sản xuất bên ngoài Hoa Kỳ với ngôn ngữ được sử dụng chủ yếu trong phim không phải tiếng Anh.[2] Từ năm 1947 - 1955, các phim nói tiếng nước ngoài thường được nhận giải thưởng Oscar danh dự. Hạng mục giải Oscar cho phim quốc tế hay nhất bắt đầu được trao tặng kể từ Giải Oscar lần thứ 29 vào năm 1956 – hay còn được gọi là Giải Phim nói tiếng nước ngoài hay nhất – đã được giới thiệu để vinh danh những phim điện ảnh không nói tiếng Anh. Hạng mục này cũng chính thức được trao giải hàng năm kể từ lễ trao giải năm 1956.[3]
Tác phẩm Mùi đu đủ xanh (1993) của Trần Anh Hùng là phim điện ảnh đầu tiên của Việt Nam được gửi tranh giải ở hạng mục này vào năm 1993. Mặc dù bộ phim được đầu tư kinh phí và sản xuất tại Pháp nhưng Trần Anh Hùng đã xin phép để tác phẩm đại diện cho Việt Nam do bộ phim chủ yếu sử dụng tiếng Việt và các nhân vật do các diễn viên Việt Nam thể hiện.[4][5] Đây là phim điện ảnh Việt Nam duy nhất giành được đề cử và là cũng là đề cử đầu tiên của một quốc gia Đông Nam Á ở hạng mục này.[6][7] Mùi đu đủ xanh và ba tác phẩm dự thi tiếp theo – Bụi hồng (1996) của Hồ Quang Minh, Ba mùa (1999) của Tony Bùi và Mùa hè chiều thẳng đứng (2000) của Trần Anh Hùng – đều do các đạo diễn Việt kiều chỉ đạo và lựa chọn không thông qua bất kỳ hội đồng hỗ trợ nào mà xuất phát từ mối quan hệ giữa đạo diễn với các đối tác nước ngoài.[5][8] Trong cả bốn phim thì chỉ Bụi hồng được tài trợ trong nước.[5] Tháng 9 năm 2003, Bộ Văn hóa và Thông tin Việt Nam quyết định gửi Vua bãi rác của Đỗ Minh Tuấn, một bộ phim hoàn toàn do Việt Nam sản xuất, tham gia tranh giải ở hạng mục này.[9] Tuy nhiên, tác phẩm không được đưa vào danh sách phim nước ngoài gửi tranh cử cuối cùng được AMPAS công bố vào tháng 10.[10][11]
Việt Nam chính thức nhận được lời mời tham gia hạng mục này từ AMPAS vào năm 2006, trong đó yêu cầu được đưa ra là phim điện ảnh gửi tranh vòng sơ loại phải được phát hành thương mại ít nhất 7 ngày liên tục tại rạp chiếu phim ở quốc gia tương ứng trong khoảng thời gian thỏa mãn điều kiện tranh giải.[12][13] Mùa len trâu được Bộ Văn hóa và Thông tin lựa chọn đầu tiên theo lời mời.[14][15] Bộ này sau đó đã được sáp nhập vào Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Việt Nam vào năm 2007, và kể từ đó trở thành đơn vị đảm nhiệm việc quyết định các phim điện ảnh được đệ trình hàng năm.[16][17] Tính đến năm 2023, Tro tàn rực rỡ đã trở thành bộ phim thứ 19 và mới nhất đại diện cho Việt Nam được gửi tranh giải.[18]