ГӀараб мацӀ
From Wikipedia, the free encyclopedia
ГӀара́б мацӀ (гӀар. اللغة العربية, al-luġa al-ʿarabiyya) ккола семит хъизаналъул афразиялъул мацӀазул макрохъизаналъул мацӀлъун, жибги аслияб къагӀидаялъ тӀибитӀун бугеб Африкаялда ва Азиялда. ГӀараб мацӀалда кӀалъалезул къадар бахуна 240 млн. чиясде[4] (Рахьдал мацӀ), жеги 50 миллион чияс хӀалтӀизабула ГӀараб мацӀ кӀиабилеб мацӀ гӀадин. Классикияб гӀараб мацӀ — Къуръаналъул мацӀ жибги кколеб — ккураб къагӀидаялъ динилда хӀалтӀизабула дунялалъулго бусурбабаца (гӀаммаб къадар — 1,57 млрд чи[5]).
Краткие факты ГӀараб мацӀ, Абулеб куц ...
ГӀараб мацӀ | |
---|---|
اَلْعَرَبِيَّةُ аль-гӀарабиягь | |
Абулеб куц | /ˈʕarabiː/, /alʕaraˈbijːa/ |
Территория | ГӀараб жамигӀаталъул пачалихъал, гьезда мадугьалихъ ругел Европаялда, Азиялъул ва Африкаялъул пачалихъазда миллиял дагьбутӀаби |
Этниклъи | ГӀарабал, ГӀарабгун берберал, Афро-гӀарабал ва цогидал |
КӀалъалел | 310 миллион чи, киналго вариантазда (2011–2016)[1] 270 миллион чи Стандартияб гӀараб мацӀ жидее кӀиабилеблъун кколел[1] |
Афро-азиатиял
| |
Цесеб форма | Прото-гӀараб мацӀ Басрияб гӀараб мацӀ Басрияб ХӀиджази мацӀ Классикияб гӀараб мацӀ |
Стандартал формаби |
|
Диалектал |
|
ГӀараб алипба ГӀараб брайл Сириялъулаб Гьибрит Грек Латин (гъорлъе рачуна Чатазул гӀараб алипба, ХӀассания (Сенегалалда)[2]) | |
ГӀужраяб форма | Ишарияб гӀараб мацӀ (миллиял формаби) |
Официалаб статус | |
Официалаб мес | Гьанжесеб стандартияб гӀараб мацӀ расмияблъун буго 26 пачалихъалда ва 1 диспутияб территорияла, ингилис ва паранс мацӀазда хадуб кӀодолъиялъул рахъалъ лъабабилеб[3] List
|
РикӀкӀараб дагьбутӀадул мацӀ | |
Регулация гьаби | List
|
МацӀалъул кодал | |
ISO 639-1 | ar |
ISO 639-2 | ara |
ISO 639-3 | ara – инклусивияб кодИндивидуалал кодал: arq – Алжиралъул гӀараб мацӀaao – Алжиралъул сахӀараялъул гӀараб мацӀbbz – Бабалия креол гӀараб мацӀabv – Багьарна гӀараб мацӀshu – Чадалъул гӀараб мацӀacy – Къубрусияб гӀараб мацӀadf – Дофари гӀараб мацӀavl – Бакъбаккул Египеталъул бадавиязул гӀараб мацӀarz – Египетлъул гӀараб мацӀafb – Гъулпалъул гӀараб мацӀayh – ХӀадрамиялъул гӀараб мацӀacw – ХӀиджазалъул гӀараб мацӀayl – Либиялъул гӀараб мацӀacm – Месопотамиялъул гӀараб мацӀary – МагӀрибалъул гӀараб мацӀars – Наджадалъул гӀараб мацӀapc – Шималияб Шамалъул гӀараб мацӀayp – Шималияб Месопотамиялъул гӀараб мацӀacx – ГӀуманалъул гӀараб мацӀaec – СагӀиди гӀараб мацӀayn – СанагӀани гӀараб мацӀssh – Шигьи гӀараб мацӀajp – Жанубияб Шамалъул гӀараб мацӀarb – Стандартияб гӀараб мацӀapd – Суданалъул гӀараб мацӀpga – Суданалъул креол гӀараб мацӀacq – Таиззи-ГӀадени гӀараб мацӀabh – Таджик гӀараб мацӀaeb – Тунисалъул гӀараб мацӀauz – Узбек гӀараб мацӀ |
Glottolog | arab1395 |
Linguasphere | 12-AAC |
ГӀараб мацӀалда кӀалъалеб гӀемерисеб (бецӀ-гӀурччинаб) ва дагьаб (канчӀ-гӀурччинаб) халкъалъул тӀибитӀи | |
ГӀараб мацӀ миллияб мацӀ хӀисабалда (гӀурччинаб), расмияб мацӀ хӀисабалда (бецӀ-хъахӀилаб) ва икълимияб/миллияб дагьбутӀадул мацӀ хӀисабалда (канчӀ-хъахӀилаб) хӀалтӀизабулеб территория | |
Гьанир руго ИФАлъул фонетикиял симболал. Кколеб кверчӀвай гьечӀони, нужеда бихьизе бегьула гьикъул гӀужур, ункъбокӀон, яги цогидал симболал Юникодалъул гӀужразул бакӀалда. ИФА симболазе байбихьул нухмалъи балагье гьаниб: Квеки:ИФА. |
Закрыть