Йыландар (лат. Serpentes) — тәңкәле һөйрәлеүселәр отрядына ҡараған төркөм. Йыландар Антарктиданан һәм бер нисә ҙур утрауҙан башҡа бөтә ҡитғаларҙа , Ирландия һәм Яңы Зеландия кеүек, һәм Атлантик океандың һәм Тымыҡ океандың үҙәк өлөшөндәге күп кенә ваҡ утрауҙарҙа йәшәй[1]. Ҡайһы бер йыландар ағыулы, әммә ағыуһыҙ йыландарҙың төрҙәре күберәк. Ағыулылары ағыуҙы тәү сиратта үҙ-үҙеңде яҡлау өсөн түгел, ә һунарҙа (ҡорбанды үлтереү өсөн) ҡуллана. Ҡайһы бер төрҙәрҙең ағыуы кешене үлтерерлек көскә эйә. Ағыуһыҙ йыландар йә йыртҡысты тере килеш йота (туҙбаш йылан), йәки уны үлтерәләр (быуалар) (быуар йылан). Ерҙә йәшәүсе иң ҙур билдәле йыландар — селтәр питон һәм һыу анакондаһы. Иң бәләкәй йыландарҙың оҙонлоғо 10 сантиметрҙан артмай[2]. Йыландарҙың күбеһенең ҙурлығы бер метрҙан артмай[3].
- Йылан бите бында йүнәтелә. Был терминдың башҡа мәғәнәләре лә бар, ҡарағыҙ: Йылан (мәғәнәләр).
Ҡыҫҡа факттар Фәнни классификация, Халыҡ-ара фәнни исеме ...
Йыландар |
[[Файл:
|265px|]] |
Фәнни классификация |
---|
арауыҡтағы ранг
Суб-батшалыҡ: | Эуметазойҙар | Супер-класс: | Дүрт аяҡлылар | Инфракласс: | Лепидозавроморфтар | Супер-отряд: | Лепидозаврҙар |
|
Халыҡ-ара фәнни исеме |
---|
Serpentes Linnaeus, 1758
|
Бүлендек таксондар |
---|
|
Ареал |
---|
|
Геохронология
|
млн. лет |
Период |
Эра |
Эон |
2,588 |
Чет-ный |
|
|
Ка |
Ф а н е р о з о й |
23,03 |
Неоген |
65,5 |
Палеоген |
145,5 |
Мел |
М е з о з о й |
199,6 |
Юра |
251 |
Триас |
299 |
Пермь |
П а л е о з о й |
359,2 |
Карбон |
416 |
Девон |
443,7 |
Силур |
488,3 |
Ордовик |
542 |
Кембрий |
4570 |
Докембрий |
◄ Наше время
◄ Мел-палеогеновое вымирание
◄ Триасовое вымирание
◄ Массовое пермское вымирание
◄ Девонское вымирание
◄ Ордовик-силурское вымирание
◄ Кембрийский взрыв
|
---|
|
Ябырға
Йыландарҙы өйрәнеү менән серпентология шөғөлләнә.