Франция
Көнбайыш Европалағы дәүләт / From Wikipedia, the free encyclopedia
Франция (фр. France), рәсми исеме — Франция Республикаһы[4] (франц. République française), — Көнбайыш Европаның төп территорияһын һәм ҡайһы бер сит илдәрҙәге төбәктәрҙе һәм территорияларҙы үҙ эсенә алыусы трансконтиненталь дәүләт. Баш ҡалаһы — Париж. Республиканың девизы — «Азатлыҡ, тигеҙлек, туғанлыҡ», уның принцибы — халыҡ идаралығы, халыҡ менән һәм халыҡ өсөн[5].
| |||||
Милли девиз: «Liberté, Égalité, Fraternité» | |||||
Гимн: Франция гимны | |||||
Нигеҙ һалынған | 843 (Верден килешеүе) | ||||
Рәсми телдәр | франк теле | ||||
Баш ҡала | Париж | ||||
Иң ҙур ҡалалары | Париж, Лион, Бордо, Марсель | ||||
Идара итеү формаһы | Президент-парламент республикаһы | ||||
Президент Премьер-министр | Эмманюэль Макрон Элизабет Борн | ||||
Территория • Барыһы • % һыу. | 47 урын 674 843[1] км²/547 030[2] км² 0,26 | ||||
Халыҡ • Барыһы (2016) • Тығыҙлыҡ | 20 урын 66 736 000[1]/64 590 000[2] 116 кеше/км² | ||||
ЭТП • Бөтәһе (2007) • Кеше башына | 6 урын 2,3 млрд. $ 28,647 $ | ||||
Валюта | евро[3] | ||||
Интернет-домен | .fr | ||||
Телефон коды | +33 | ||||
Сәғәт бүлкәте | UTC +1 |
Илдең атамаһы боронғо герман ҡәбиләһе франк этнонимынан килеп сыҡҡан. Франция халҡының күпселеге ҡатнаш галло-роман сығышлы һәм роман төркөмө телендә һөйләшә.
Халыҡ һаны 62 814 233 кеше тәшкил итә һәм 67 848 156 кеше сит илдәрҙәге биләмәләрҙе лә үҙ эсенә ала (2020 йылдың 1 июленә баһалана), шуларҙың яҡынса 90 проценты — Франция граждандары. Башлыса католик динен тоталар (диндарҙар һанының 80 проценты йәки дөйөм халыҡтың 43 проценты), шул уҡ ваҡытта халыҡтың 45 проценты үҙҙәрен бер дингә лә ҡарамай тип белдерә[6].
Франция — атом державаһы, НАТО ағзаһы һәм БМО-ның Именлек Советының даими биш ағзаһының береһе. 1950-се йылдарҙан Европа берләшмәһен төҙөүҙә ҡатнашыусы дәүләттәрҙең береһе булып тора.
Закондар сығарыу органы — ике каналлы парламент (Сенат һәм Милли йыйылыш).
Административ-территориаль бүленеш: 18 өлкә (13 метрополияла һәм 5 сит ил төбәгендә), шул иҫәптән 101 департамент (96 метрополияла һәм 5 сит ил департаменты)[7], 5 сит ил общинаһы һәм айырым статуслы 3 административ-территориаль берәмек.