Эстетика
сәнғәт тураһындағы философик тәғлимәт / From Wikipedia, the free encyclopedia
Эстетика (нем. Ästhetik, бор. грек. αἴσθησι — «тойғо, хисләнеү» тигәндән) — нәфис ижадта, тәбиғәттә һәм тормошта матурлыҡтың асылы һәм формалары, ижтимағи аңдың айырым формаһы булараҡ сәнғәт тураһындағы философик тәғлимәт[1].
Эстетика предметын Кроче кеүек аңлаған А. Ф. Лосевҡа ярашлы, ысынбарлыҡтың ҡайһы өлкәһенән булыуына ҡарамаҫтан, йәмле, тасуири форма эстетика предметы булып тора[2][3].
Эстетика (бор. грек. αίσθάνομαι — тойоу тигәндән; αίσθητικός — тойғолар аша ҡабул ителеүсән) — кешенең ысынбарлыҡҡа ижади мөнәсәбәте, уны өйрәнеүҙең үҙенсәлекле тәжрибәһе тураһындағы фән, ошо тәжрибә һөҙөмтәһендә кеше тоя, хис итә, рухи-хисле эйфория, һоҡланыу, сикһеҙ ҡыуаныу, кинәнеү, сафланыу, экстазланыу хәлдәрендә берҙәм рухи-матди нигеҙле Универсумға органик ҡушылғанлығын, ә анығыраҡ итеп әйткәндә, уның рухи Тәүсәбәбе — Алла менән бер булыуын тоя, кисерә. «Эстетика» термины хәҙерге фәнни әҙәбиәттә һәм көндәлек телмәрҙә башҡа мәғәнәлә лә — мәҙәниәттең эстетик яғын һәм уның эстетик өлөштәрен билдәләү өсөн дә — ҡулланыла. Тәртип, эшмәкәрлек, спорт, йола, риутал, берәй объекттың эстетикаһы тураһында һөйләгәндә нәҡ шул яғы күҙҙә тотола. Эстетиканың төп категориялары: эстетиклыҡ, гүзәллек, юғарылыҡ, трагиклыҡ, комиклыҡ, шөкәтһеҙлек, сәнғәт[4].