Božena Němcová
From Wikipedia, the free encyclopedia
D Božena Němcová, borne Barbora Novotná, spada Barbora Panklová (4. Fewa 1820 Wejn?[1] – 21. Jenna 1862 Nové Město (Prag)[2]) is a tschechische Schriftstöllari vo da Tschechischn Nazionaln Renaissance gwej. Ej amols wiad s eigreiht zen spadn Romantismus oda zen frejn Realismus, am mejran wiad s owa eiplaziad af n Zomstouß vo de zwoiana Strejminga, reschpektiv wiad s viagstöllt als wej a Autori, dej wou se dene zwou Eioadnunga entzejgt.[3] Weitas wiad iwa Zommaheng mid da sentimentaln Estetik von n Biedermeier noudenkt.[4] Za de iring ba d Liasar am lejban un am mejran glesnan Weakn ghejan d Prosastick Babička (1855), Divá Bára (1856) un irane Gschichtnan u Maarla.[5]
D Božena Němcová houd a vuanemle deitscha Derziung i d Jouana 1830-1833 z Chvalkovice krejgt, d tschechischa Orthografi had sa se ejascht mid Volljehrekait z Praḡ beibracht.[6] I da selmoling Epochn is s fea Fraua vo iranen Stand normal gwej, dass assa an Tschechisch aa a Deitsch hom kinna.[7] Sa wiad vabundna mid de Bamejunga vo da frauatn u da nazionaln Emanzipazion. Mid iran Wiakn hod s si asdarrunga d Stöllung vo ana tschechischn Vulkspatroni un ana idjelln Hejtari vo da etnischn Identitejt.[8] Assa dem literarischn Werk vo da Božena Němcová is a Sujet von n Enteress aa ira Privatlem, nomatle s unglickle Zomalem, d Ejh u ira Baziung z Manna, owa aa Load, politische Vafolgung u gsundhaitlicha Baschweaniss, d wou zou irann vuazeiting Toud gfejat hom.[9] Sua ham s d Hypothes iwa d unejalichat Obstamming vo dar Autori mid afbracht zwengs an Bezuḡ zen Adel.[10]
In n 20. Joahunnat had si d Němcová d feste Afmerksomkat ba Kinstlan u Furschan daholtn. I d 30ga u 40ga Jouana von n 20. Joahunnat is s a Musn gworn vo de Avangard-Dichta, unta dene Vítězslav Nezval, Jaroslav Seifert u František Halas.[11] Den Beitroḡ vo da Němcová fia d tschechische Kultur hom groußkopfata Vejcha wej da František Xaver Šalda u da Václav Černý untastrichn. Aa komunistische Autorna wej da Zdeněk Nejedlý (1927) u da Julius Fučík (1940) ham s a zentrala Autori vo da tschechischen Nazion in n 19. Joahunnat ghoissn. Da Fučík is s innawoan als wej d Bagrindari vo da neizeitatn tschechischn Prosa.[12] Dasida de 50ga Jouana is alladings d Interpretazion von irann Schaffn da heaschatn Ideologi völli untagoadnet woan. D Božena Němcová is presadiat ud doagstöllt wuan wej a Pioniiri vo da sozialistischn Idee. Ira Werk is aso wej d Schriftn von n Alois Jirásek u n Josef Kajetán Tyl, nei assagem u propagiad woan duach Untarricht, Asstellunga u Adapziona.[13] D Posizion imittn von n tschechischn prosaischn Kánon had si d Němcová aa nou an Joua 1989 daholtn, un ira Bouch Babička is z Bejma aa nu z Õfang von n drittn Joartausnd als wej a obligatorischa Untarichtstext õgseng woan.[14] Da Martin C. Putna had daschrim, dass sih um d Němcová umma zwej Mythna assabildt hom: Af dar oina Seitn a Bild vo oina grod mariánischn Bschitzari vo da Nazion, af dar ondan da „Antimythus“ vo da moralisch unkonvenzionelln Schriftstöllari, mid an ugstejman Lejwaslem u vollas Glusd.[15]